maandag 15 augustus 2016

14-08-2016: Gaffellibel en Staartblauwtje! (en nog veel meer...)

De Gaffellibel, de gaafste libel van Nederland!
Augustus is de tijd om de zeldzame en spectaculaire Gaffellibel te zien in Nederland. Deze prachtige libellensoort komt hier alleen voor in Midden-Limburg, langs de Roer en de Swalm. Omdat ik vandaag een afspraak had met Wiegert om een dagje de natuur in te trekken, en er sinds een paar dagen ook nog Staartblauwtjes werden gezien bij Montfort, was de bestemming snel bepaald. Immers, de Gaffellibel was nog een totaal nieuwe soort voor ons, en het Staartblauwtje een nieuwe (en bloedzeldzame) soort voor Nederland. Naast deze beide topsoorten zijn er rond Roermond natuurlijk nog veel meer leuke soorten te vinden, die we in onze eigen streek niet tegenkomen.
Het zeer zeldzame Staartblauwtje in de buurt van Montfort.
Om acht uur reden we weg uit Leerdam en om kwart over negen arriveerden we bij de plek voor het Staartblauwtje, in de buurt van Montfort. Daar waren al enkele vlinderaars aan het zoeken, maar vooralsnog was het bewolkt en vrij fris, en vonden we alleen slapende Icarusblauwtjes. Naarmate de tijd verstreek werden meer vlinders en libellen wakker. Ik vond een paar pantserjuffers die ik ervan verdacht Tangpantsers te zijn, maar dat bleken na bestudering van de foto's toch Tengere Pantserjuffers te zijn, een jaarsoort. We vonden een paar Sint-Jansvlinders, Blauwvleugelsprinkhanen en een Grote Keizerlibel en steeds meer heidelibellen stegen op uit de vegetatie. Aan de bosrand zongen Boskrekels.
Sint-Jansvlinder.
Intussen kroop de ene na de andere Levendbarende Hagedis tegen de houten paaltjes van een hekwerkje op om zich op te warmen, een Atalanta fladderde laag tussen de heidestruiken en diverse Bruine Winterjuffers (een jaarsoort) werden gevonden. Qua vogels lieten Roodborsttapuit en Kruisbek zich zien respectievelijk horen. Intussen werd er natuurlijk door een man/vrouw of tien naarstig gezocht naar de Staartblauwtjes, maar vooralsnog zonder resultaat. Tussen de vele, vele heidelibellen zaten in ieder geval Bloedrode en Bruinrode. Een Klein Geaderd Witje en enkele Bruin Zandoogjes lieten zich zien. Er zaten meerdere Wespenspinnen tussen de hei en ook de Doodskopzweefvlieg was goed vertegenwoordigd.
Een van de stuk of zes Levendbarende Hagedissen die we zagen.
Wiegert vond een Sikkelsprinkhaan, waarvan we later nog een exemplaar zagen, en mijn oog viel op een mooi oranje vrouwtje Tengere Grasjuffer, dat bij voorlopig gebrek aan Staartblauwtjes gretig werd gefotografeerd door de aanwezigen. Intussen kwam de zon er steeds meer bij en de vlinders werden steeds actiever. Enkele Boomblauwtjes maakten het even spannend, en ik zag een Kleine Parelmoervlinder en een gezinnetje van vier Wespendieven dat boven het bos vloog. Remko Ivens, die intussen ook was gearriveerd, wees ons op een Koraaljuffer en dat was weer een jaarsoort. En toen was het zo ver: Wiegert vond een Staartblauwtje! Gelukkig bleef het beestje even zitten, en als hij af en toe een stukje opvloog vonden we hem makkelijk weer terug. Zodoende konden we ook leuke foto's maken van het ultrazeldzame vlindertje. Wat een topsoort!
Sikkelsprinkhaan.
Na een tijdje kijken, fotograferen en genieten realiseerden we ons dat er nog meer op ons programma stond en dus lieten we het Staartblauwtje voor wat het was en reden naar Vlodrop, waar aan de Roer gisteren een Gaffellibel was gezien. Er vlogen enkele Weidebeekjuffers. We keken er een tijdje rond, maar er was geen Gaffel in zicht en je kon er ook niet echt een stukje langs de oever lopen of zo, dus besloten we naar de fietsbrug van Paarlo te gaan, waar al dagenlang enkele exemplaren worden gezien. Een betrouwbare plek dus. Hoopten we.
Mannetje Weidebeekjuffer bij Vlodrop.
Ter plekke was het even zoeken, maar uiteindelijk vonden we het goede stukje Roeroever. We zagen een Bramensprinkhaan en ik zag een mannetje Citroenvlinder vliegen. Enkele Blauwe Breedscheenjuffers vlogen rond en het miegelde er van de Weidebeekjuffers, maar vooralsnog geen spoor van de Gaffellibel. Intussen was de zon al een tijdje achter een wolkendek verdwenen en we begonnen er een hard hoofd in te krijgen, toen Wiegert er twee tegelijk ontdekte. Hij stond een stukje verderop te kijken, want ik was nog bezig de Kanaaljuffer in te rekenen, wat juist was gelukt toen Wiegert me belde. Ook had ik in de gauwigheid nog een Kleine Roodoogjuffer en een Gamma-uiltje genoteerd. Ik spurtte naar de plek waar Wiegert stond en jawel, daar flitsten de Gaffellibellen om ons heen, maar met zo'n snelheid dat ik er nauwelijks chocola van kon maken.
Gaffellibel!
Na korte tijd vloog er eentje laag boven het water van de Roer, en deze was in ieder geval redelijk te zien. Maar uiteraard wilden we meer. Gewoon zo'n Gaffel rustig zittend op een stuk hout, dicht genoeg bij voor mooie foto's, dat was wat we wilden. Gelukkig kwam dat helemaal goed. Uiteindelijk vond ik er eentje die lange tijd op een boomstammetje in het water, vlak langs de oever, bleef zitten. Die liet zich geweldig mooi bekijken en fotograferen. Zo! Ook die zat in de pocket. Omdat de Slangenarend van Asenray nog niet was gemeld, besloten we om nog even naar De Doort bij Echt te gaan voor de Boomkikkers. Dat was ook alweer een paar jaar geleden.
Een van de circa twintig Boomkikkers die we zagen.
De Boomkikkers waren zo gevonden. Ik telde er zo'n twintig, maar het zullen er in de praktijk nog wel een paar meer zijn geweest. Het waren vooral jonge exemplaren en ze lieten zich erg leuk fotograferen. Ook maakten sommige af en toe geluid, en dat had ik nog nooit eerder gehoord. We vermaakten ons een tijdje met de Boomkikkers en ondertussen noteerde ik nog de Gewone Hennepnetel als plantenjaarsoort. Er zong een Geelgors en ik fotografeerde een copula Blauwe Breedscheenjuffers, waar het hier trouwens van miegelde. Ook vond ik nog een Lantaarntje en een Bont Zandoogje voor de daglijst.
Copula Blauwe Breedscheenjuffer.
Toen was het tijd om ons weer eens naar huis te begeven. Het feit dat we via een parallelle sluipweg een file van zes kilometer op de A2 konden omzeilen was ook alweer zo'n teken dat we vandaag een absolute geluksdag te pakken hadden.
Boomkikker.
Staartblauwtje.
Vrouwtje Tengere Grasjuffer.
... en nog een keer die fantastische Gaffellibel!

1 opmerking: