woensdag 17 augustus 2016

17-08-2016: Zuidelijke Heidelibellen in Hoek van Holland.

Een van de twee Zuidelijke Heidelibellen die ik in de duinen van Hoek van Holland tegenkwam.
De weersverwachting voor vandaag leek weer erg geschikt voor een dagje vlinders en libellen zoeken: droog, zonnig, zo'n 24 graden en weinig wind. De eerste drie klopten, de vierde helaas niet. Er stond een stevige bries uit het oosten, en die blies ook nog precies het valleitje in waarin de duinplas in de Kapittelduinen van Hoek van Holland ligt, de plek die ik besloot te bezoeken. Want er viel nog wat te scoren voor de libellenjaarlijst: de Tangpantserjuffer die ik de vorige keer had gemist, de Vuurlibellen die er al een paar dagen rondhangen, en een paar dagen terug was er ook een (1) Zuidelijke Heidelibel gefotografeerd. Nu had ik in die laatste niet veel vertrouwen, want vind maar eens zo'n onopvallend beest tussen de vele tientallen heidelibellen in allerlei soorten die daar rondvliegen.
En dit is nummer twee!
Enfin, ik vertrok om tien voor acht uit Leerdam, en om halftien stapte ik uit in Hoek van Holland Haven, waar wederom geen Huiskraaien op me zaten te wachten. Jammer hoor. Ik liep rustig aan naar de duinen, vond een plek waar zeker vijftien Klaverspanners rondvlogen en noteerde wat plantjes voor de jaarlijst. Aangekomen bij de plas bleek al snel dat het hard werken zou worden. In eerste instantie was er geen pantserjuffer te bekennen. Wel een Groenpootruiter, twee Watersnippen en evenveel Witgatjes, wat natuurlijk leuk was. Ik vond een Muntvlindertje en een Sperwer vloog over. Na een tijdje lieten de eerste Lantaarntjes zich zien, en een Grote Keizerlibel vloog boven de plas.
Toch nog wel een stuk of vijftien Zwervende Pantserjuffers gezien vandaag.
Zo nu en dan zag ik een pantserjuffer of een heidelibel, maar voordat ik ze goed kon bekijken of fotograferen werden ze door de wind meegenomen. Die beesten gaan altijd aan biezen of rietstengels hangen, en bij de eerste de beste windvlaag vliegen ze er dan weer af. Maar goed, ik vond de eerste Tengere Grasjuffer, een vrouwtje. Later vandaag kwamen er nog zeker drie langs. Helemaal aan het eind, bij het drooggevallen stuk waar vorige keer zo veel Zwervende Heidelibellen zaten, vond ik er vandaag welgeteld drie. Wel twee Bruine Winterjuffers, en daar vloog ineens een nondescripte heidelibel voor mijn voeten weg en landde even verderop. Ik herkende de beetje vreemde, modderachtige kleur van de vrouwtjes Zuidelijke Heidelibel die ik een paar jaar geleden zag en jawel, na een zwik foto's te hebben genomen en die te hebben gecheckt, bleek dat ik inderdaad een vrouwtje Zuidelijke Heidelibel te pakken had! Zo, dat was al meer dan ik had durven dromen!
De schuwe Zwarte Kraai liet zich vandaag eens leuk fotograferen.
Later zou ik er zelfs nog een vinden, op een heel andere plek. Ik zocht verder en vond dan toch de eerste Zwervende Pantserjuffers, waarvan ik er zo'n vijftien turfde vandaag. Maar o o, wat lieten die pantsers zich lastig zien vandaag, wat vooral door de wind kwam, die ze alle kanten op blies. De vlinders begonnen te lopen, met vijf Citroenvlinders, alle witjes, Oranje - en Bruin Zandoogje, Hooibeestjes, Icarusblauwtjes, Kleine Vos en Distelvlinder. Bij de plek waar meestal de Vuurlibel wordt gezien, zag ik direct een mannetje opvliegen en weer landen. En weer opvliegen en... verdwijnen. Jammer genoeg vond ik hem, ondanks lang en grondig zoeken, niet meer terug, zodat een foto er niet in zat. Aan de heidelibellenlijst voegde ik nog Bruinrode en Bloedrode toe, en toen was het alweer halftwee en ging ik op huis aan, waar ik om vier uur was. Het waren weer een paar heerlijke uurtjes.
Mannetje Citroenvlinder.
Nog een Zwarte Kraai.
En nog een keer de Zuidelijke Heidelibel.

maandag 15 augustus 2016

14-08-2016: Gaffellibel en Staartblauwtje! (en nog veel meer...)

De Gaffellibel, de gaafste libel van Nederland!
Augustus is de tijd om de zeldzame en spectaculaire Gaffellibel te zien in Nederland. Deze prachtige libellensoort komt hier alleen voor in Midden-Limburg, langs de Roer en de Swalm. Omdat ik vandaag een afspraak had met Wiegert om een dagje de natuur in te trekken, en er sinds een paar dagen ook nog Staartblauwtjes werden gezien bij Montfort, was de bestemming snel bepaald. Immers, de Gaffellibel was nog een totaal nieuwe soort voor ons, en het Staartblauwtje een nieuwe (en bloedzeldzame) soort voor Nederland. Naast deze beide topsoorten zijn er rond Roermond natuurlijk nog veel meer leuke soorten te vinden, die we in onze eigen streek niet tegenkomen.
Het zeer zeldzame Staartblauwtje in de buurt van Montfort.
Om acht uur reden we weg uit Leerdam en om kwart over negen arriveerden we bij de plek voor het Staartblauwtje, in de buurt van Montfort. Daar waren al enkele vlinderaars aan het zoeken, maar vooralsnog was het bewolkt en vrij fris, en vonden we alleen slapende Icarusblauwtjes. Naarmate de tijd verstreek werden meer vlinders en libellen wakker. Ik vond een paar pantserjuffers die ik ervan verdacht Tangpantsers te zijn, maar dat bleken na bestudering van de foto's toch Tengere Pantserjuffers te zijn, een jaarsoort. We vonden een paar Sint-Jansvlinders, Blauwvleugelsprinkhanen en een Grote Keizerlibel en steeds meer heidelibellen stegen op uit de vegetatie. Aan de bosrand zongen Boskrekels.
Sint-Jansvlinder.
Intussen kroop de ene na de andere Levendbarende Hagedis tegen de houten paaltjes van een hekwerkje op om zich op te warmen, een Atalanta fladderde laag tussen de heidestruiken en diverse Bruine Winterjuffers (een jaarsoort) werden gevonden. Qua vogels lieten Roodborsttapuit en Kruisbek zich zien respectievelijk horen. Intussen werd er natuurlijk door een man/vrouw of tien naarstig gezocht naar de Staartblauwtjes, maar vooralsnog zonder resultaat. Tussen de vele, vele heidelibellen zaten in ieder geval Bloedrode en Bruinrode. Een Klein Geaderd Witje en enkele Bruin Zandoogjes lieten zich zien. Er zaten meerdere Wespenspinnen tussen de hei en ook de Doodskopzweefvlieg was goed vertegenwoordigd.
Een van de stuk of zes Levendbarende Hagedissen die we zagen.
Wiegert vond een Sikkelsprinkhaan, waarvan we later nog een exemplaar zagen, en mijn oog viel op een mooi oranje vrouwtje Tengere Grasjuffer, dat bij voorlopig gebrek aan Staartblauwtjes gretig werd gefotografeerd door de aanwezigen. Intussen kwam de zon er steeds meer bij en de vlinders werden steeds actiever. Enkele Boomblauwtjes maakten het even spannend, en ik zag een Kleine Parelmoervlinder en een gezinnetje van vier Wespendieven dat boven het bos vloog. Remko Ivens, die intussen ook was gearriveerd, wees ons op een Koraaljuffer en dat was weer een jaarsoort. En toen was het zo ver: Wiegert vond een Staartblauwtje! Gelukkig bleef het beestje even zitten, en als hij af en toe een stukje opvloog vonden we hem makkelijk weer terug. Zodoende konden we ook leuke foto's maken van het ultrazeldzame vlindertje. Wat een topsoort!
Sikkelsprinkhaan.
Na een tijdje kijken, fotograferen en genieten realiseerden we ons dat er nog meer op ons programma stond en dus lieten we het Staartblauwtje voor wat het was en reden naar Vlodrop, waar aan de Roer gisteren een Gaffellibel was gezien. Er vlogen enkele Weidebeekjuffers. We keken er een tijdje rond, maar er was geen Gaffel in zicht en je kon er ook niet echt een stukje langs de oever lopen of zo, dus besloten we naar de fietsbrug van Paarlo te gaan, waar al dagenlang enkele exemplaren worden gezien. Een betrouwbare plek dus. Hoopten we.
Mannetje Weidebeekjuffer bij Vlodrop.
Ter plekke was het even zoeken, maar uiteindelijk vonden we het goede stukje Roeroever. We zagen een Bramensprinkhaan en ik zag een mannetje Citroenvlinder vliegen. Enkele Blauwe Breedscheenjuffers vlogen rond en het miegelde er van de Weidebeekjuffers, maar vooralsnog geen spoor van de Gaffellibel. Intussen was de zon al een tijdje achter een wolkendek verdwenen en we begonnen er een hard hoofd in te krijgen, toen Wiegert er twee tegelijk ontdekte. Hij stond een stukje verderop te kijken, want ik was nog bezig de Kanaaljuffer in te rekenen, wat juist was gelukt toen Wiegert me belde. Ook had ik in de gauwigheid nog een Kleine Roodoogjuffer en een Gamma-uiltje genoteerd. Ik spurtte naar de plek waar Wiegert stond en jawel, daar flitsten de Gaffellibellen om ons heen, maar met zo'n snelheid dat ik er nauwelijks chocola van kon maken.
Gaffellibel!
Na korte tijd vloog er eentje laag boven het water van de Roer, en deze was in ieder geval redelijk te zien. Maar uiteraard wilden we meer. Gewoon zo'n Gaffel rustig zittend op een stuk hout, dicht genoeg bij voor mooie foto's, dat was wat we wilden. Gelukkig kwam dat helemaal goed. Uiteindelijk vond ik er eentje die lange tijd op een boomstammetje in het water, vlak langs de oever, bleef zitten. Die liet zich geweldig mooi bekijken en fotograferen. Zo! Ook die zat in de pocket. Omdat de Slangenarend van Asenray nog niet was gemeld, besloten we om nog even naar De Doort bij Echt te gaan voor de Boomkikkers. Dat was ook alweer een paar jaar geleden.
Een van de circa twintig Boomkikkers die we zagen.
De Boomkikkers waren zo gevonden. Ik telde er zo'n twintig, maar het zullen er in de praktijk nog wel een paar meer zijn geweest. Het waren vooral jonge exemplaren en ze lieten zich erg leuk fotograferen. Ook maakten sommige af en toe geluid, en dat had ik nog nooit eerder gehoord. We vermaakten ons een tijdje met de Boomkikkers en ondertussen noteerde ik nog de Gewone Hennepnetel als plantenjaarsoort. Er zong een Geelgors en ik fotografeerde een copula Blauwe Breedscheenjuffers, waar het hier trouwens van miegelde. Ook vond ik nog een Lantaarntje en een Bont Zandoogje voor de daglijst.
Copula Blauwe Breedscheenjuffer.
Toen was het tijd om ons weer eens naar huis te begeven. Het feit dat we via een parallelle sluipweg een file van zes kilometer op de A2 konden omzeilen was ook alweer zo'n teken dat we vandaag een absolute geluksdag te pakken hadden.
Boomkikker.
Staartblauwtje.
Vrouwtje Tengere Grasjuffer.
... en nog een keer die fantastische Gaffellibel!

vrijdag 5 augustus 2016

05-08-2016: Zwervers zoeken.

Zwervende Pantserjuffer, een nieuwe libellensoort voor mij!
Er zitten al een tijdje Zwervende Pantserjuffers bij een duinplas in de Kapittelduinen van Hoek van Holland, en omdat dat nog een gloednieuwe libellensoort voor mij was, zat ik al een aantal dagen met smart te wachten op een beetje aardig weer, zodat ik er op af kon. Vandaag was het zo ver. Eindelijk scheen het zonnetje weer eens vanmorgen en de voorspellingen waren heel aardig. Ik stapte om tien voor negen in de trein en om half elf was ik in Hoek van Holland.
Ik liep langs de Berghaven, en daar zat tot mijn verrassing een Grote Gele Kwikstaart langs het kantje. Naar Huiskraaien heb ik vandaag tevergeefs uitgekeken. Het zal toch niet zo zijn dat ze nu allemaal afgeschoten zijn? Ik hoop het niet.
Zwervende Heidelibel. Ze lieten zich leuk fotograferen.
Toen ik aan de rand van de duinen kwam, zag ik meteen een Zwartsprietdikkopje zitten, en dat was nog een vlinderjaarsoort. Ook een Distelvlinder liet zich zien. Ik liep snel door naar de duinplas waar al die leuke libellen moesten zitten, want behalve die Zwervende Pantsers waren er hier ook nog Zwervende Heidelibellen, Tengere Grasjuffers en Tangpantserjuffers gezien. Een heel scala aan leuke libellensoorten dus, want geen van deze soorten heb ik veel gezien in Nederland.
Enfin, aangekomen bij de plas zag ik direct een pantserjuffer zitten en jawel: daar was mijn nieuwe soort, de Zwervende Pantserjuffer! Erg fijn dat ik niet al te lang in spanning hoefde te zitten. Ik zag er tijdens het rondlopen van de plas zeker een stuk of dertig, en er gingen diverse exemplaren bereidwillig op de foto.
Mannetje Tengere Grasjuffer.
Ik checkte alle Lantaarntjes (en dat waren er veel) op Tengere Grasjuffers en na een tijdje had ik succes: een mannetje liet zich zien en fotograferen. Later volgden er nog een mannetje en een mooi oranje vrouwtje, maar die hadden geen zin in een fotosessie. Intussen fladderden er vlinders langs: Oranje Zandoogje, Bruin Zandoogje, Dagpauwoog en Klein Geaderd Witje. Vele heidelibellen lieten zich zien, maar vooralsnog waren dat alleen Bruinrode - en Bloedrode Heidelibellen. Pas achteraan de plas, op een uitgedroogd stukje met lage begroeiing, was het raak. Zeker twintig, misschien wel meer, Zwervende Heidelibellen hingen er rond. Opvallend was dat het allemaal vrouwtjestypen waren, ik heb geen enkel uitgekleurd mannetje gevonden en ik heb er toch goed naar gezocht. Maar goed, met de vrouwtjes vermaakte ik me ook prima, want het waren heerlijke fotomodellen.
Zwervende Heidelibel.
Toen ik klaar was met de Zwervende Heidelibellen liep ik langzaam terug en fotografeerde nog een aantal Zwervende Pantsers. Mijn zoektocht naar de Tangpantserjuffer leverde echter niets op: alle pantsers die ik determineerbaar te zien kreeg, waren Zwervende. Maar goed, met drie uit vier, waaronder de nieuwe soort, mocht ik niet mopperen. Ik zag nog een Struiksprinkhaan en een Bont Zandoogje, en liep daarna terug naar het station. Het waren een paar heerlijke uurtjes geweest.
Zwervende Pantserjuffer.
... en nog een Zwervende Pantserjuffer.