vrijdag 27 september 2013

27-09-2013: Historische vogeldag

De Rosse Waaierstaart, een nieuwe soort voor Nederland en dus ook voor mijn Nederlandse lijst!
Ik gooi niet al te vaak met termen als 'historisch', eigenlijk geloof ik dat dit de eerste keer is, maar ja, het was dan ook wel een dagje om nooit meer te vergeten. Al een paar dagen verbleef een illuster vogeltrio in ons land, te weten: Rosse Waaierstaart (nooit eerder in ons land vastgesteld), Arendbuizerd (bloedzeldzaam, voor mij een nieuwe Nederlandse soort) en Noordse Boszanger (idem). Vandaag kon ik er met Wiegert op af, maar er was een heldere nacht voorspeld en we waren bang dat die de beide zangvogels zou verleiden om verder te trekken. Maar zie: direct met het eerste licht werd de Rosse Waaierstaart nabij Petten alweer gemeld, dus: erop af! Zo'n anderhalf uur later schoven Wiegert en ik aan bij de tientallen vogelaars die er al waren. Na een tijdje rustig wachten op de binnenplaats van de boerderij waar hij vaak werd gezien en een praatje met een paar oude bekenden, hielden we het niet meer en gingen zoeken. En jawel, op de weg had men de waaierstaart in beeld en niet veel later kwam hij ook onze Nederlandse lijsten binnenhippen! Wat een heerlijk beest! Hij liet zich, weliswaar van enige afstand, erg leuk zien en zelfs fotograferen, al staat z'n schaduw uiteindelijk groter op de plaat dan de vogel zelf.
Bonte Vliegenvanger in de bosjes op de Westplaat bij de Maasvlakte.
Na een tijdlang genieten verdween de vogel uit beeld en besloten wij op doelsoort nummer twee af te gaan: de Arendbuizerd. Want ook die was alweer gemeld en ook hij was voor ons een nieuwe soort voor Nederland. Na een kleine twee uur rijden arriveerden we op de Maasvlakte en we konden meteen aanschuiven: de Arendbuizerd vloog aanvankelijk onder mooi licht rond boven het veld, kwam vlak over ons heen gevlogen (helaas kreeg ik 'm niet op de gevoelige plaat) en ging toen in de weer aan de andere kant van de weg, helaas onder tegenlicht. Hier ging hij ook af en toe op een paal of tegen de dijk zitten. De Arendbuizerd doet zijn naam eer aan, want in directe vergelijking met Buizerden was hij flink wat groter. Terwijl we naar de Arendbuizerd keken kwam er ook een roepende IJsgors over ons heen gevlogen en die was ook weer een jaarsoort. Leuk waren ook de Oranje Luzernevlinders die boven het veld vlogen.
Een van de tien Gehakkelde Aurelia's bij de Westplaat.
Na een tijdlang genieten van de Arendbuizerd besloten we de bosjes bij de Westplaat te gaan checken, ondanks dat de Noordse Boszanger vandaag niet meer was gemeld en ook de Bladkoningen en de Kleine Vliegenvanger die hier zaten niet. We kregen er geen spijt van. Met de vogels was het er weliswaar erg stil, behalve met Spreeuwen, waarvan er naar schatting zo'n duizend rondhingen. Ook een Bonte Vliegenvanger liet zich leuk zien en fotograferen. Maar het ritselde er van de vlinders: tien Gehakkelde Aurelia's, vijf Hooibeestjes, evenzoveel Bonte Zandoogjes, twee Atalanta's, een Oranje Luzernevlinder en een Klein Koolwitje lieten zich zien. Ook hingen er flink wat Paardenbijters rond en vonden we twee ontzettend leuke sprinkhaansoorten: de Sikkelsprinkhaan en het Zuidelijk Spitskopje, die ik allebei nog maar éénmaal eerder had gezien!
Sikkelsprinkhaan!
Vanuit de hut De Bonte Piet zagen we nog een Visarend op een paaltje zitten. Maar verder was er dankzij het tegenlicht niet veel te maken van de vele vogels die er zaten. Op de terugweg zagen we langs het pad nog een Havik achter de Spreeuwen aan jagen en vloog onze eerste Keep van het seizoen over. Het spreekt vanzelf dat we zeer tevreden huiswaarts gingen, waar we na een heel lange file uiteindelijk arriveerden. Twee nieuwe soorten voor Nederland op één dag, dat was me in 1996 voor het laatst gelukt, met Isabeltapuit en Mongoolse Pieper op één dag op de Maasvlakte...
Het Zuidelijk Spitskopje, te onderscheiden van het Gewoon Spitskopje door z'n lange vleugels.

woensdag 25 september 2013

25-09-2013: Rondje streek

Asjemenou! Pas het tweede Bont Zandoogje ooit voor ons dakterras en nog verbaasd kijken ook als -ie op de foto gaat.
Terwijl het betere vogelwerk zich vandaag op de Maasvlakte afspeelde, met Arendbuizerd en Noordse Boszanger, Bladkoningen en Kleine Vliegenvanger, besloot ik maar een rondje door de streek te fietsen, want met het OV naar de Maasvlakte is nu eenmaal bijzonder lastig. Eerst bezocht ik Lappenheide, waar twee Grote Zilverreigers rondstapten en die had ik daar nog nooit eerder gezien. Leuk dus, evenals de 150+ Kieviten die er pleisterden, terwijl ook de Smient alweer zo'n twintig eend sterk aanwezig was. Opvallend waren ook de twaalf Aalscholvers en acht Blauwe Reigers, hoge aantallen voor dit gebiedje.
De Paardenbijter in vlucht. Oneindig geduld moet je daarvoor hebben met een camera als de mijne.
Ik fietste verder naar Acquoy, waar het Steenuilenpaar gezellig bij elkaar in de boom zat. Er kwamen vlinders op het fruit in de boomgaardjes af, zoals Atalanta's, Groot Koolwitje en Dagpauwoog. Al fietsend over de Langendijk passeerde mij een groepje van negen Kolganzen, hoog over me heen naar het zuiden. Dus die zijn ook alweer op trek...
Ik kwam vandaag toch weer bij de libellen uit, want bij een plasje langs de weg ging ik een stuk lopen en zag direct een Bruine Glazenmaker gaan zitten op een rietstengel. Aangezien ik die nog nooit eerder voor de lens heb gehad (het zijn namelijk ont-zet-tend schuwe beesten), zag ik mijn kans schoon. Ik volgde de glazenmaker en uiteindelijk, na heel, heel veel geduld, kwam -ie eventjes zowat naast me zitten, een beetje schots en scheef weliswaar, zodat ik eindelijk mijn eerste foto's van de Bruine Glazenmaker kon maken:
Mijn eerste foto ooit van de schuwe Bruine Glazenmaker. Geen superfoto, maar het is er een.
Er fourageerden ook veel Paardenbijters langs de oever, die vaak bleven stilhangen boven het water. Omdat ik nog nooit een geslaagde foto van een libel in vlucht had gemaakt, leek me dat ook een leuke uitdaging, en zowaar:
Sfeerplaatje met Paardenbijter.
Het was fijn dat het vrijwel windstil was vandaag, dat bracht wat sfeer in de foto's. Vind ik zelf. Ach, bedenk maar dat ik een toestelletje van niks heb en dan vind ik het toch een prestatie van mezelf dat ik deze plaatjes heb gemaakt.
Hopla, nog een Paardenbijter in vlucht.
Thuisgekomen wachtte er nog een verrassing. Cilja ontdekte een Bont Zandoogje op ons dakterras, pas de tweede ooit die bij ons kwam buurten. Die ging natuurlijk op de foto (zie hierboven), wat het diertje verbaasd toeliet. Het was een lekker natuurmiddagje.

maandag 23 september 2013

23-09-2013: Heidelibellendag & vogelen in de Biesbosch

De Oranje Luzernevlinder, hij is er nog steeds! Vandaag 2 exemplaren bij Alblasserdam.
Vandaag kwam het er eindelijk weer eens van om de natuur in te gaan. Er stonden vooral heidelibellen op het verlanglijstje van Wiegert en mij, met name de Zuidelijke - en de Zwervende Heidelibel wilden we graag zien. Maar we begonnen in de Biesbosch, zodat het in de tussentijd een beetje kon opwarmen en de libellen actief konden worden.
We stonden een tijdje te kijken op het uitzichtpunt van Polder Hardenhoek. Toen hadden we al het Steenuiltje gezien dat weer zat te poseren in z'n schoorsteenhol op een van de huizen langs de Bandijk. Ook de Zeearend kwam snel in beeld, er zat er eentje in de top van de dode bomen aan de overzijde van het uitkijkpunt en later werden we getracteerd op twee jagende Zeearenden, waarvan er eentje een eend ving, waarna ze die gezamenlijk gingen opeten.
Twee Zeearenden op een eilandje in de Biesbosch.
Er waren zeker acht Grote Zilverreigers en een Kleine Zilver te zien vanaf het uitkijkpunt, af en toe vlogen er Watersnippen langs en toen we terugliepen naar de auto kwam er ineens een prachtige Slechtvalk over ons heen gevlogen en die was nog een jaarsoort voor mij. We reden nog een eind de polders in, in de hoop op roofvogels, maar verder dan een Buizerd, twee Torenvalken en twee Tapuiten kwamen we niet. Maar het was intussen kwart voor elf en de zon was doorgebroken, zodat we besloten naar Bleskensgraaf te rijden, waar de eerste van de libellen op het programma stond, nl. de Zuidelijke Heidelibel, voor ons allebei een gloednieuwe soort. Er is een flinke invasie aan de gang deze zomer en op de plek waar we nu heen gingen zaten er aanvankelijk maar liefst tussen de 25 en 30!
En ja hoor, we hadden 'm: minimaal drie Zuidelijke Heidelibellen, misschien wel vijf. Dit is een mannetje.
We keken eerst bij een plasje waar ze eergisteren waren gezien, maar daar konden we nu niets vinden. Dan maar naar de 'echte' plek, achter een verlaten boerderij, een ruig terreintje van niks eigenlijk. Maar de eerste de beste libel die we op de grond zagen zitten was een vrouwtje Zuidelijke Heidelibel! Het kostte weinig moeite om ook nog minstens twee, maar misschien wel vier mannetjes te vinden. Het fotograferen van deze schuwe rakkers had meer voeten in de aarde, maar uiteindelijk kreeg zelfs ik ze herkenbaar op de plaat, en daarmee was ik wel tevreden. Mooie plaatjes bovenop een takje of zo zaten er niet in.
Vrouwtje Zuidelijke Heidelibel.
Vermeldenswaard zijn nog de vele Houtpantserjuffers op deze locatie en ook het paar Blauwe Glazenmakers mocht er wezen. Er fladderden nog twee Kleine Vuurvlinders rond en bij het plasje waar we eerder waren zaten nogal wat Bonte Zandoogjes.
Na een hele tijd achter de Zuidelijke Heides te hebben aan gelopen was het tijd om naar onze laatste bestemming te gaan: industrieterrein Nieuwland bij Alblasserdam. Hier worden al een tijdje Zwervende Heidelibellen gemeld en die waren voor Wiegert nog nieuw en voor mij een mooie aanvulling voor mijn Nederlandse libellenjaarlijst. Helaas was het intussen weer helemaal bewolkt geraakt en aanvankelijk vonden we alleen een aantal 'gewone' heidelibellensoorten en ook twee mannetjes Zwarte Heidelibel, wat leuk was. Pas toen ik naar een ander deel van het gebied liep, dat minder nat was, zag ik ineens een vrouwtje Zwervende Heidelibel vliegen. Hartstikke geel was ze, ik was vergeten dat ze zo opvallend waren.
Vrouwtje Zwervende Heidelibel, erg geel met blauwe onderkant van de ogen.
Uiteindelijk vonden we er een stuk of vier, drie vrouwtjes en een jong, nog niet uitgekleurd mannetje. We hadden graag ook nog een uitgekleurde man gevonden, maar die zat er ook na lang zoeken niet in. Wel vonden we hier ook nog twee Oranje Luzernevlinders, waarvan er eentje erg mooi poseerde voor mijn lens. Het was een prachtige dag geweest, daarover waren we het eens.
En een jong mannetje Zwervende Heidelibel, nog niet uitgekleurd.

woensdag 4 september 2013

02 t/m 04-09-2013: Op zoek naar libellen in Oisterwijk

Mannetje Bloedrode Heidelibel overziet zijn rijk.
Afgelopen maandag vertrok ik met Cilja naar Hotel Boschoord bij Oisterwijk, waar we twee nachtjes zouden verblijven. De Oisterwijkse vennen en de nabij gelegen Kampina zijn erg goed voor libellen, en de afgelopen tijd zijn onder meer Zuidelijke Heidelibel, Zuidelijke Keizerlibel en Zuidelijke - en Noordse Glazenmaker in die omgeving waargenomen, terwijl de Kanaaljuffer - die voor mij nog een nieuwe soort zou zijn, ook in deze streek voorkomt. Oorspronkelijk wilden we het gebied De Leemkuilen bezoeken, waar een aantal van deze soorten al een tijdje huist, maar van Paul Cools, die daar inventariseert, begreep ik vlak voor vertrek dat het gebied sinds een paar weken is afgesloten in verband met begrazing. Dat was even slikken, maar op de Kampina zijn veel van deze soorten ook te vinden, dus niet getreurd: we gingen er alles aan doen!
De Koraaljuffer zagen we iedere dag en hij liet zich mooi fotograferen.
De weersvoorspellingen waren goed, maar uiteindelijk viel het met de zon toch wat tegen. Zeker maandag, toen de zon maar heel af en toe tevoorschijn kwam en het bovendien stevig waaide. Toch zagen we tijdens ons eerste wandelingetje nog een leuk aantal libellen langs het ven dat zich direct tegenover ons hotel bevond. Bloedrode -  en Bruinrode Heidelibellen bij de vleet, een Grote Keizerlibel, een Houtpantserjuffer die zich leuk liet fotograferen en een man Blauwe Glazenmaker, die nog een jaarsoort voor me was. Qua vogels was het groepje Kruisbekken dat we tegenkwamen erg leuk, evenals de Kuifmezen, die hier behoorlijk algemeen waren.
"Wat zegt u?" (Koraaljuffer is een beetje doof).
Later die middag ging ik nog even alleen op pad terwijl Cilja ging relaxen met een boek. Ik vond een stukje strand langs het ven waar ik de eerste Koraaljuffer vond (later bleek dat ze hier algemeen waren), waarmee ik erg blij was omdat ik die soort nog maar eenmaal eerder had gezien, jaren geleden in Drenthe. Dat de Koraaljuffer zich bovendien leuk liet fotograferen was helemaal mooi meegenomen. Ook kon ik de Gewone Oeverlibel nog aan de libellenlijst toevoegen. Maar het mooiste werd bewaard tot het laatst: ik fotografeerde een juffer die ver weg op het blad van een waterlelie zat en die er spannend uitzag, maar die ik met de kijker niet echt goed kon bekijken. Thuisgekomen bleek dat er op de (slechte) foto een mannetje Kanaaljuffer stond, een van mijn gedroomde nieuwe soorten!
De Houtpantserjuffer liet zich mooi zien en fotograferen.
Voor 03-09 was er mooi, zonnig weer voorspeld en dit was onze enige hele dag, dus op deze dag zouden we in de Kampina gaan zoeken naar al die leuke soorten. De Zuidelijke Heidelibel stond met stip bovenaan op mijn wensenlijst. Maar helaas: de combinatie van falende navigatieapparatuur en een zon die maar niet tevoorschijn wilde komen werd ons fataal. We kwamen bij een heel ander ven uit dan de bedoeling was, namelijk het Kogelvangersven, en toen we daar eenmaal waren na een flinke wandeling vonden we het best en besloten we dan dit ven maar te gaan onderzoeken. En dat was helemaal niet zo'n slechte keuze.
De Tengere Pantserjuffer kijkt een beetje verwonderd uit z'n mooie blauwe ogen.
De Gewone Oeverlibel was als eerste actief. Toen ik door wat pollen biezen naar de rand van het ven liep, vond ik een stuk of wat Tengere Pantserjuffers, die nog half slapend aan een spriet hingen en zich leuk lieten fotograferen. Toen ik een stukje verderop naar beneden keek, zag ik ineens een plantje staan dat al een hele tijd hoog op mijn verlanglijst stond maar dat ik altijd had gemist - of stomweg overheen gekeken: de Kleine Zonnedauw! Dat vond ik erg leuk, zo'n totaal onverwachte nieuwe plantensoort.
Kleine Zonnedauw, een klein, onopvallend plantje waar ik waarschijnlijk heel vaak overheen heb gekeken.
Hoewel we niet speciaal op vogels uit waren, vond ik het clubje Watersnippen dat een vorkje stond mee te prikken met een groepje Kieviten erg onderhoudend. Ook pishten we een Winterkoning uit z'n takkenbos, zagen we Dodaarsjes zwemmen en duiken en kwamen we een Roodborsttapuit tegen.
Cilja ontdekte een zwarte heidelibel die natuurlijk alleen maar een mannetje Zwarte Heidelibel kon zijn en dat ook bleek te zijn toen we hem uiteindelijk beter konden bekijken. En tijdens een korte rustpauze merkte Cilja een pantserjuffer op die een vrouwtje Gewone Pantserjuffer bleek te zijn, alweer een libellenjaarsoort voor mij!
Van de sprinkhanen zongen onder meer Knopsprietje en Negertje met enige regelmaat.
Vrouwtje Gewone Pantserjuffer met fotomodelambities.
Ondanks al deze leuke soorten besloten we op een zeker moment om terug te gaan naar de auto. De zon wilde maar niet doorbreken en het pad ging afwijken van het ven. Bovendien hadden we natuurlijk weer geen water meegenomen. We stopten bij een pannekoekenrestaurant waar we een enorme uitsmijter kregen voorgeschoteld die ook meteen als diner diende. Daarna reden we terug naar het hotel, waar Cilja wat ging relaxen met haar boek en ik nog even het ven tegenover ons hotel ging verkennen. Omdat het vandaag wel vrijwel windstil en qua temperatuur aangenaam was, vlogen er intussen toch wel wat libellen. Vandaag vond ik een stuk of tien Koraaljuffers, die opnieuw meededen met een fotosessie.
Koraaljuffer met net gevangen prooi(tje).
Toen was ik al naar de nabijgelegen Essche Stroom gelopen, waar ik alleen de Weidebeekjuffer kon toevoegen aan de libellenvakantielijst. Later kwam er ook nog een mannetje over het ven dartelen. In de verte hoorde ik weer de Kruisbekken en toen volgde de verrassing van de middag in de vorm van een prachtig mannetje Venglazenmaker, dat steeds boven het water en langs de oever patrouilleerde, een soort die ik nog maar eenmaal eerder in mijn leven had gezien. Het duurde even voordat ik alle andere kanshebbers had uitgesloten, maar uiteindelijk liet de Venglazenmaker zich zo mooi en van nabij zien dat er geen twijfel meer mogelijk was. Er voegde zich ook nog een Bruine Glazenmaker bij de Ven, maar beide lieten ze zich helaas niet fotograferen. Die beesten gaan ook zelden zitten, helaas...
De Watersnuffel, altijd lastig te fotograferen, maar vandaag werkte hij mee.
Vanmorgen moesten we alweer uitchecken, maar nadat we onze bagage in de auto hadden gelegd, gingen we nog een tijdje op het strandje van het ven naar libellen zoeken. Vandaag was het echt mooi weer: de zon scheen volop en het werd warm! Vandaag deed ik erg mijn best op de Watersnuffels, een soort die bij mij altijd maar moeizaam meewerkt aan een leuke foto. Maar vandaag wilden ze wel. Ook de Bruinrode Heidelibel ging op de plaat, ik vond wederom Koraaljuffers, een mannetje Weidebeekjuffer, veel Bloedrode Heidelibellen, een Grote Roodoogjuffer, Gewone Oeverlibellen, de Bruine Glazenmaker en samen genoten Cilja en ik een tijdje van de Venglazenmaker, die zich nog mooier liet zien dan gisteren maar zich opnieuw niet liet fotograferen.
"Zeg, zie je die vreemde snuiter daar aan de oever staan? Wat zou die aan het doen zijn?"
We vonden nog een Gewoon Padje en vooral Cilja zag Zandhagedissen, hoewel ik er op de valreep ook nog eentje zag wegkruipen. Van de vlinders vlogen Citroenvlinder, Groot Koolwitje en Atalanta langs en het Negertje, de Ratelaar en de Bruine Sprinkhaan zongen erop los.
Thuisgekomen vonden we drie Kleine Vossen, een Distelvlinder en twee Klein Koolwitjes op de bloemen van de pas aangeschafte Veronica. Het waren een paar heerlijke en inspirerende dagen geweest, daarover waren we het eens. Weliswaar waren ze weer veel te snel om, maar zoals altijd was het ook fijn om weer thuis te komen.
Een van de vele Bruinrode Heidelibellen. Deze was erg fotogeniek.
Zo'n Gewone Oeverlibel zie je zo over het hoofd. Voor je 't weet vliegen ze vlak voor je voeten op, maar deze had ik op tijd in de gaten...