maandag 31 december 2012

28-11 t/m 12-12-2012: Lekker vogelen in Gambia

Hieronder volgt het verslag van mijn reis naar Gambia van 28 november t/m 12 december jl. Wie alle foto's wil bekijken (het zijn er meer dan 200) kan dat hier doen: album Gambia 2012 op Flickr

Woensdag 28 november 2012
Western Reef Egret, Kotu stream, 28-11-2012




Toegegeven, ik kreeg nog niet echt het ware vakantiegevoel toen om half drie 's nachts de wekker ging, maar vooruit, het was voor een goede zaak. Want drie kwartier later zou de taxi voorrijden die me naar Schiphol zou brengen, alwaar een vliegtuig gereed zou staan om de Birding Breaks-groep waartoe ik behoorde naar de luchthaven van Banjul, Gambia te transporteren.
De taxi was ruim op tijd en uiteraard was ik veel te vroeg op Schiphol. Na enige tijd slaperig rondhangen arriveerde de rest van het team waarmee we Gambia gingen doorkruisen op zoek naar vogels en ander gedierte, te weten: Remko Ivens, de reisleider; Stientje de Haan en Wim Bender, Marcel Bingley en Ria Vogels, Maaike Heitkönig, Werner Goussey en Jan Dekker, die in het veld meestal werd aangeduid als Jan Foto om hem te onderscheiden van ondergetekende, die de naam Jan Lijst kreeg toebedeeld vanwege zijn aspiraties als wereldlijster.
Het was voor mij de tweede maal dat ik Gambia bezocht. De eerste keer was in 1994, met een BirdQuest-reis, toen ik nog niet naar vlinders keek en geen fototoestel bij me had. Ik had zodoende al wel behoorlijk wat Gambiaanse soorten op de lijst, maar was er nu op gebrand om nog ontbrekende soorten te zien, om vlinders te scoren en om veel te fotograferen. En vooral: om te genieten van alles wat ik zag.
De groep bleek gelukkig een brede interesse te hebben, zodat ik niet de enige was die ook naar bijvoorbeeld vlinders en libellen wilde kijken. Werner, Jan D. en Ria gingen vooral voor de fotografie, Wim was onze cineast, Marcel en Stientje keken vooral en Remko, Maaike en ik zaten daar een beetje tussenin.
De vlucht met ArkeFly duurde zes uur en viel niet helemaal tegen. Gelukkig kwamen we aan het begin van de middag al aan in Banjul, zodat er nog tijd was om de eerste soorten te scoren. Helaas was onze vaste gids, Modou Jarju, niet op het vliegveld om ons op te halen wegens een tandheelkundig probleempje, zodat we met de bus van Arke een rondrit van anderhalf uur langs allerlei hotels moesten maken voordat wij als allerlaatsten werden afgezet bij ons Palm Beach Hotel.
Caper White, Kotu, 28-11-2012
Natuurlijk werd er op het vliegveld en vanuit de bus al verlekkerd uitgekeken naar de eerste Gambiaanse soorten, en daartoe behoorden onder meer Little Swift, Yellow-billed Kite, Hooded Vulture, Koereiger, Pied Crow, Palmtortel en Sporenkievit. Op het vliegveld was ook sprake van een enorme hoeveelheid witjes, hetgeen de vlinderliefhebbers onder ons optimistisch stemde over de kansen op veel soorten.
Bij Palm Beach aangekomen kregen we een kamer toebedeeld en keken we voor de eerste keer uit over het strand, de zee en de aangrenzende mangroves. Hier vonden we onder meer Bonte IJsvogel, Westelijke Rifreiger, Long-tailed Cormorant en ook ons welbekende soorten als Regenwulp, Witgat, Blauwe Reiger, Grote Zilverreiger en Oeverloper.
Daarna gingen we aan de wandel met onze tijdelijk gids Foday, die Modou vandaag en morgen verving. Modou zorgde in de tussentijd wel voor een hoeveelheid water waarmee we de rest van de vakantie vooruit konden, en het wisselen van Euro's in de nodige Dalasi's, de Gambiaanse munteenheid.
Foday leidde ons rond in de omgeving van Kotu, de plaats waar ons hotel zich bevond. De eerste exotisch uitgedoste vogelsoorten verschenen op de vakantielijst, zoals de prachtige Yellow-crowned Gonolek, de Beautiful Sunbird, die zijn naam eer aandeed, en de African Grey – en Western Red-billed Hornbill. Ook algemene soorten als Village Weaver, African Mourning Dove, Long-tailed Glossy Starling, Tawny-flanked Prinia en Senegal Coucal werden voor het eerst gezien en die zouden allemaal vrijwel dagelijks op de lijst prijken.
African Grey Hornbill, Kotu, 28-11-2012
Vanaf de brug over Kotu Stream was veel te zien: Senegal Wattled Lapwing, Senegal Thick-knee, Bronze Mannikin, Blue-breasted Kingfisher, Zilverplevier, Tureluur, Ralreiger en Grey-headed Gull bijvoorbeeld, terwijl in aangrenzende struikjes soorten werden ontdekt als Garden Bulbul, de fantastisch mooie Broad-billed Roller, de idem Splendid Sunbird, de even fraaie als talrijke Red-cheeked Cordon-bleu, African Thrush, Red-chested – en Wire-tailed Swallows, terwijl een Shikra en de eerste van vele Hamerkoppen over ons heen vlogen.
Groot was mijn enthousiasme toen ik op dag één al een lifer mocht inrekenen: de Red-necked Falcon, een fraai valkje dat we later in deze reis nog een paar keer zouden zien.
In het laatste licht van deze eerste vakantiedag vonden we nog Grey Woodpeckers, een Lizard Buzzard, een paar Green Woodhoopoes en Yellow-billed Shrikes en overvliegende White-faced Whistling-ducks.
En natuurlijk werden ook de eerste vlinders (zoals de African Tiger) en libellen gezien en gefotografeerd, evenals de Nile Monitor, een indrukwekkende varanensoort.
Toen was het tijd voor een opfrisbeurt, een lekker koel JulBrew-biertje (met Woodland Kingfisher-label) dan wel een ander drankje en een heerlijke maaltijd in het strandrestaurantje van Hotel Palm Beach.

Donderdag 29 november 2012
Cattle Egret, Kotu, 29-11-2012
Vandaag maakten we een lange wandeling in de omgeving van Kotu, want voorlopig waren daar nog voldoende nieuwe soorten te zien. Je had er allerlei leuke, ruige terreintjes, de brug over Kotu Stream waar altijd veel te zien was, de Kotu Golf Course enzovoorts. We lunchten vandaag in het Gambian Birdwatching Center, waar men een heerlijk hapje voor ons verzorgde.
Al snel rolden de vakantiesoorten weer binnen. De indrukwekkende Giant Kingfisher werd gezien vanaf het uitkijkpunt bij het hotel, evenals de minder exotische Groenpootruiter. Al lopende stuitten we op de eerste Abyssinian Roller van de trip, een prachtige scharrelaarsoort met verlengde staartpennen. We vonden een boom met nesten van de White-billed Buffalo-weaver, een grote zwarte weversoort. Ook de eerste Western Grey Plantain-eater (door ons kortweg bananeneter genoemd) liet zich zien.
We liepen door een drassig veldje naar een kleine slikvlakte omzoomd door mangroven, waar volgens Foday soms Painted Snipe zaten. Die vonden we helaas niet en dat zou de hele vakantie zo blijven, maar wel liet de eerste Black Heron zich zien, zong er een Graszanger en zorgde een clubje van zeven fotogenieke Little Bee-eaters voor vermaak van hoog niveau. De eerste African Palm-swift, een bijzonder slank gierzwaluwtje, kwam overvliegen en een van de weinige Oriole Warblers van de reis liet zich uitstekend zien en horen. Een paar prachtige Blue-bellied Rollers hield zich op bij een holte in een kale boom en verzorgde een leuke show.
African Grass Blue, Kotu, 29-11-2012
We liepen verder, over een pad door wat ruig terrein, en daar begonnen de vlinder- en libellenliefhebbers warm te draaien, want er viel ook op dat gebied genoeg te beleven. De eerste van vele Citrus Swallowtails, een prachtige vlinder van aanzienlijk formaat, zorgde voor uitroepen van bewondering.
Nieuwe vakantiesoorten bleven binnenstromen, zoals de algemene Black-headed Heron, de Piapiac, de Northern Grey-headed Sparrow, de African Harrier-hawk, Village Indigobird en Vinaceous Dove.
Een soort die vooral werd gehoord en slechts af en toe visueel werd waargenomen was de Double-spurred Francolin, een niet eens zo heel zeldzaam, maar schuw hoentje.
Tijdens een wandeling langs een moerassig gebiedje waar allerlei vuiligheid werd geloosd, werden de eerste Steltkluten van de reis gezien en een paartje Variable Sunbird liet zich mooi observeren. Een Grey Kestrel, een algemene valkensoort, poseerde in een boom en een African Jacana liet zich zien.
Bij een klein plasje achter een paar schamele huizen, waar zich weleens Purperkoeten zouden ophouden, vonden we wel een Waterhoen, maar niet eerstgenoemde soort.
Scarlet Tip, Kotu, 29-11-2012
Het was tijd om de Kotu Golf Course te gaan verkennen, een befaamde plek onder vogelaars, en dat was tevens de laatste bestemming van vandaag. We maakten er een uitgebreide wandeling die nogal wat mooie soorten opleverde, zoals de eerste Senegal Parrots van de reis, een overvliegende Visarend, echte wilde Halsbandparkieten, de Yellow-fronted Tinkerbird, wiens eentonige liedje ons een groot deel van de vakantie zou begeleiden, de fraaie Red-billed Firefinch, een stel van de al even mooie Swallow-tailed Bee-eater, een overvliegende Lannervalk, een Pearl-spotted Owlet die na héél veel moeite werd gevonden en die zich, als je tenminste bereid was de nekkramp-stand aan te nemen, aardig liet zien, een groepje Brown Babblers en – meen ik – de enige twee African Pied Hornbills van de reis.
Intussen had uw verslaggever van al het gewandel zowaar een blaar op z'n kleine teen opgelopen, zodat het de hoogste tijd werd voor rust, koud bier en een lekkere pizza.

Western Red-billed Hornbill, Kotu, 29-11-2012

Vrijdag 30 november 2012
Vanmorgen stonden we alweer bijtijds op het uitkijkpunt bij het hotel, waar over zee onder meer Middelste Jagers en Jan-van-Genten werden gezien, alsmede een Grote Stern. Vandaag gingen we voor het eerst op pad met onze vaste gids Modou Jarju, een bijzondere man en een zeer gedreven gids die een uitstekende kennis bezit van de Gambiaanse vogels en de goede gebieden en die veel lokale contacten heeft die hem van informatie voorzien. Ook heeft hij projecten opgezet met drinkbakken in droge gebieden, die veel vogels aantrekken en waar in sommige gevallen bankjes en stoelen zijn neergezet en zelfs een mobiele bar aanwezig is, zodat de vogelaar in alle rust en onder het genot van een drankje en een hapje naar de vogels kan kijken die er komen drinken.
Reuzenstern, Grijskopmeeuw en Kleine Mantelmeeuwen, Tanji Beach, 30-11-2012
Modou had zijn assistente-in-opleiding Fatou bij zich en onze vaste chauffeur, wiens naam de hele vakantie onduidelijk bleef maar die waarschijnlijk Mana luidde. We hadden de beschikking over een ruime bus waarin iedereen een zitplaats aan het raam had.
De ochtend brachten we door in Brufut Woods. We zagen bij de eerste de beste boom de fraaie African Golden Oriole, Fork-tailed Drongo's en een African Paradise-Flycatcher. Een paar Fanti Sawwings zat in een boomtop, een Singing Cisticola liet zich horen en de eerste Bearded Barbet, de mafste vogel van de trip, liet zich zien.
Een aanzienlijk deel van de tijd besteedden we bij de drinkbakken, waar we op de tribune lekker relaxed van een koud colaatje konden genieten terwijl de ene na de andere soort het notitieboekje in ging. Zo verscheen de aantrekkelijke Lavender Waxbill regelmatig bij de bakken in gezelschap van Red-cheeked Cordon-bleus en Bronze Mannikins en konden we mooi van nabij het verschil vaststellen tussen de Black-billed Wood-dove en de Blue-spotted Wood-dove, die zich allebei fantastisch mooi lieten zien. Tussen de kleintjes verscheen ineens ook een Orange-cheeked Waxbill, naar mijn smaak een van de fraaiste waxbilletjes.
Long-tailed Nightjar, Brufut Woods, 30-11-2012
Ineens ontstond er paniek, vooral bij mij, want er werd 'African Pygmy-kingfisher' geroepen en dat was een lifer voor me. En jawel, na even zoeken tussen het struikgewas zag ik 'm ook zitten, het kleine juweeltje. Uiteindelijk liet het mini-kingfishertje zich aan iedereen uitgebreid en langdurig zien en voor mij was –ie het hoogtepunt van deze derde vakantiedag.
We bleven nog een tijdje zitten en zagen Vitelline Masked Weaver, Black-necked Weaver en Northern Red Bishop, en juist toen we wilden opstappen om naar de Long-tailed Nightjar te worden gebracht, verscheen er een Yellow-throated Leaflove op de drinkbakken die ons nog een tijdje bezighield.
Daarna werden we door een van de lokale gidsen naar de roestplek van Long-tailed Nightjars geloodst. En ze zaten er, twee nightjar sterk. Ik vraag me altijd af hoe die mensen dit soort plekken vinden, want je moet echt drie keer kijken voordat je zo'n nightjar ziet zitten, ook al zit –ie maar een meter of vijf van je af. We waren er in ieder geval erg blij mee.
We gebruikten de lunch in een leuk restaurantje aan zee in Tanji, waarna we het strand op gingen om eens serieus aan de meeuwen, sterns en steltlopers te werken.
Nile Monitor, Senegambia Hotel gardens, 30-11-2012
Tussen de vele Grijskopmeeuwen stonden Kleine Mantelmeeuwen en groepjes Reuzensterns. Onze voornaamste doelsoort hier, de Kelp Gull, was razendsnel gevonden. Er bleken meerdere exemplaren van deze forse meeuwensoort met gitzwarte mantel, dikke snavel en groenachtige poten aanwezig te zijn. Verder kon er een hele rits nieuwe vakantiesoorten worden toegevoegd, waarvan we de meeste ook wel uit Nederland kenden, zoals Bontbekplevier, Geelpootmeeuw, Drieteenstrandloper, Steenloper, Zilverplevier, Visdief en Witte Kwikstaart. Op zee dreef de eerste Pink-backed Pelican van de reis. Er zouden er nog vele volgen. Een Kuifleeuwerik zong in de zeereep en tussen de meeuwen en sterns vonden we een enkele Royal Tern. Sommigen zagen een Dunbekmeeuw, maar ik miste hem.
We sloten deze vogeldag af in de ongelooflijk groene tuin van Hotel Senegambia. Die is zo groen omdat de gazonnetjes de hele dag worden gesproeid en dat trekt weer erg veel vogels aan. We vonden er de Woodland Kingfisher, een clubje Brown - en Blackcap Babblers, de African Thrush, een overvliegende Palmnut Vulture en enkele White-crowned Robin-chats. Een doodstil zittende Lesser Honeyguide liet zich mooi bekijken en een grote Nile Monitor zorgde voor een fotografisch hoogtepuntje.
Daarmee kwam dag drie tot een einde. Het bier smaakte 's avonds weer voortreffelijk en het lijsten aan de dinertafel ontaardde zoals gebruikelijk in een lichte chaos. De sfeer in de groep was uitstekend en er werd veel gelachen, een goed teken.

Zaterdag 1 december 2012
Green Monkey, Abuko, 01-12-2012
We stonden vanmorgen alweer vroeg op het uitkijkpunt bij het hotel, waar iedere dag wel leuke soorten werden gezien. Eenmaal behalve Middelste Jagers ook een Grote Jager, al weet ik niet precies meer op welke dag dat was.
Na het ontbijt vertrokken we per bus naar de rijstvelden bij Lamin, een bekende plek onder vogelaars. We ontmoetten er onze eerste zoogdieren van de reis, te weten een Green Monkey, die we later op de dag in Abuko vaker zouden zien, en een Gambian Sun Squirrel.
Al lopende door de rijstvelden kwamen we niet veel nieuwe soorten voor de reis tegen, maar wel een Purperreiger, en Modou deed zijn uiterste best om een Woudaap uit het riet te krijgen, wat helaas niet lukte. Aan het eind van de wandeling kwamen we in wat meer bosachtig gebied terecht, en daar kwamen ineens toch wat vakantiesoorten tevoorschijn. Eerst liet de grappige Northern Crombec, een klein opdondertje met een heel kort staartje, zich uitgebreid bekijken, toen liet een Northern Black Flycatcher zich niet al te lang en niet aan iedereen zien. Twee Pearl-spotted Owlets stalen de show; hoewel ze geen nieuwe soort voor de trip waren, lieten ze zich prachtig zien en fotograferen en ze mochten zich dan ook verheugen in grote belangstelling onzerzijds. Tijdens het kijken naar de Crombec en de uilen liet ook de eerste Northern Puffback van de reis, een vrouwtje, zich zien aan enkele deelnemers.
Rufous-crowned Roller, Yundum, 01-12-2012
Aan het eind van de ochtend betraden we het reservaat Abuko, ook al beroemd onder vogelaars wegens het voorkomen van meer dan 250 soorten vogels. Niet dat wij daar heel veel van merkten, trouwens, hoewel we de meest gezochte soorten hier er wel uit kregen. Dat zijn de spectaculaire Violet Turaco en de al even fraaie Green Turaco. Van de eerste zagen we er een stuk of drie, van laatstgenoemde slechts een. Maar dat was voldoende. We zagen nog meer leuke soorten: een Giant Kingfisher poseerde fraai, de Red-bellied Paradise-flycatcher werd meerdere malen gezien en de Green Crombec, die mijn derde lifer van de trip betekende, werd voornamelijk gehoord.
Aan het apenfront meldde zich intussen een groepje Western Red Colobus, wellicht de fraaiste aap van Gambia. Ook werd er opnieuw een African Pygmy-Kingfisher gezien en twee nogal onopvallende en gluiperige soorten, de Little Greenbul en de Grey-headed Bristlebill, lieten zich pas na veel moeite aardig zien.
We lunchten in een restaurantje aan de rivier in Lamin, waar een muzikant zich erg uitsloofde om ons liedgewijs welkom te heten in Gambia. Helaas was zijn stemgeluid nogal hard en niet van een zodanige kwaliteit dat hij er veel handen mee op elkaar kreeg.
Black-winged Kite, Yundum, 01-12-2012
Na de lunch liepen we een stukje in de buurt van het restaurant en zagen Blue-cheeked Bee-eaters vliegen. De eerste Grijze Wouw van de reis werd gezien en een Siffling Cisticola werd gehoord. Een groep kleine wevertjes bleek Red-billed Quelea's te betreffen en ook werd een verre Fine-spotted Woodpecker opgemerkt, een soort die we later gelukkig nog van kortere afstand zouden zien.
Het laatste gebied dat we vandaag bezochten was een halfopen terrein nabij Yundum. Daar vogelden we weer heel wat vakantiesoorten bij elkaar, zoals de weinig waargenomen Little Weaver, de eerste Yellow-fronted Canary van de reis en de schaarse Brown-backed Woodpecker, die zich wel erg mooi liet zien. Persoonlijk was ik erg blij met de waarneming van een Red-necked Falcon die in een boom zat te poseren, want deze soort, die op de eerste dag een lifer voor mij was, had ik toen alleen vliegend gezien.
Verder was er een mooie Rufous-crowned Roller die zich uitgebreid liet bekijken en fotograferen en ook werd de eerste Dark-chanting Goshawk gezien, die vanaf nu een vrijwel dagelijkse gast op de lijst zou zijn.
Toen we in de schemer bij ons hotel arriveerden, vlogen daar Gambian Epauletted Fruit-bats rond, grote geelgevleugelde vleermuizen.

Zondag 2 december 2012
African Emigrant, Tujereng Woods, 02-12-2012
Vanmorgen vlogen er weer Middelste Jagers over zee bij ons hotel, en nu slaagde zelfs ik er in om er een paar te zien.
Na het ontbijt vertrokken we naar Tujereng Woods, een droog, halfopen gebied waar Modou een van zijn drinkbakprojecten heeft opgezet. Rond die drinkbakken is het dan ook een drukte van jewelste met vogels.
We vonden al snel een Striped Kingfisher, waarmee de ijsvogels al aardig onder controle kwamen. Een Paapje zat bovenin een struikje, zoals we van ze gewend zijn. De apenlijst breidde zich verder uit met de fraaie Patas Monkey, een van de zeldzamere apensoorten van Gambia.
White-fronted Black-chats waren hier vrij algemeen en lieten zich uitgebreid bewonderen. Dat gold ook voor de Black-crowned Tchagra, die je overal zag en hoorde zingen. Een nieuwe sunbird voor de lijst was de Scarlet-chested Sunbird, naar mijn smaak een van de allerfraaiste leden van zijn familie. Ook de eerste Didric Cuckoo van de vakantie verscheen in de kijker, zij het op flinke afstand. Maar dat zouden we later nog wel goedmaken.
Blue Basker, Tujereng Woods, 02-12-2012
Het was vandaag een uitstekende dag voor lifers voor mij. De eerste was de Whistling Cisticola, die helaas alleen werd gehoord. Maar vooruit, horen = scoren en aan zo'n cisticolaatje zie je toch niet zo vreselijk veel.
De eerste Brubru van de reis verscheen in de kijker en ook werden er diverse Tjiftjaffen gezien. Een klein groepje van de prachtige Bearded Barbet stal de show. Dit was qua uiterlijk ongetwijfeld een van de vreemdste vogels van de reis. Zoals een van de deelnemers (ik meen dat het Marcel was) opmerkte: alsof hij van restjes lappen aan elkaar is genaaid. Of zoiets.
Mijn volgende lifer diende zich aan: de uiterst fraaie en elegante Pied-winged Swallow. Er zat er eentje te poseren bovenin een boom en minstens twee andere exemplaren vlogen rond, zodat we deze zwaluwtjes langdurig konden bekijken. Meteen daarna volgde lifer nummer drie, de Black-winged Bishop, een naast familielid van de Northern Red Bishop, maar dan met een rood petje. De mannetjes althans. De vrouwtjes zien eruit als alle andere vrouwtjes wevers, widah's en widowbirds en daar valt weinig chocola van te maken.
Striped Kingfisher, Tujereng Woods, 02-12-2012
De doelsoorten voor dit gebied rolden vrij soepeltjes binnen. Zo liet de Chestnut-crowned Sparrow-weaver zich mooi zien, evenals de eerste Senegal Eremomela van de reis. Erg blij waren we met de waarneming van twee Yellow Penduline Tits, die zich pas na veel moeite gewonnen gaven, maar uiteindelijk erg mooi en langdurig in de kijkers en voor de lenzen kwamen. En uiteindelijk kwam zelfs Vieillot's Barbet acte de présence geven, en zagen we nog mooie Swallow-tailed Bee-eaters en een Lanner, zodat we volkomen tevreden konden gaan lunchen bij dat leuke restaurant in Tanji. Tijdens een korte stop onderweg daarheen voegden we nog Dodaars en Mottled Spinetail aan de vakantielijst toe bij een plasje langs de weg.
En, ik zou het bijna vergeten, al die tijd was het ook genieten voor de vlinder- en libellenfans. Er waren zo onderhand al heel wat soorten op de gevoelige plaat vastgelegd.
Na de lunch maakten we weer een ronde over het strand van Tanji, waar we ongeveer dezelfde soorten zagen als tijdens ons eerdere bezoek. Een extraatje was wel de White-breasted Cormorant, die, afhankelijk van welke lijst je hanteert, soms als ondersoort van de gewone Aalscholver, soms ook als zelfstandige soort wordt gezien.
Royal Tern, Tanji Beach, 02-12-2012

Aan het eind van de middag reden we nog een keer naar Brufut Woods, waar een van Modou's vogelvrienden de felbegeerde Verreaux's Eagle-owl had gevonden. De uil bevond zich in een hoge, dikke boom met zeer veel vertakkingen en gebladerte. Het kostte dan ook de grootste moeite om de uil in de telescoop te krijgen, maar uiteindelijk lukte het en kon iedereen zich vergapen aan dat bakbeest met z'n roze oogleden.
's Avonds gleden de koele drankjes weer soepel naar binnen en was het lijsten vanwege de vele nieuwe soorten tamelijk hectisch. Het was weer een prachtige vogeldag geweest.

Maandag 3 december 2012
Sky-blue Cupid, Farasuto, 03-12-2012
Nog één dagje Kotu en omgeving en nog een nachtje Palm Beach Hotel. Morgen zouden we naar het binnenland vertrekken, maar vandaag bezochten we nog een erg mooie plaats, namelijk een bosgebied bij Farasuto. Ook dit is een van die plekken waar Modou's drinkbakkenproject loopt en waar een kleine tribune en een mobiele koek-en-zopie het verblijf voor de vogelaar extra aangenaam maken.
Maar we begonnen met een flinke wandeling door het gebied. De uiterst fraaie Purple Glossy Starling was de eerste nieuwe soort voor de vakantielijst die we hier zagen. Daarna deed een Levaillant's Cuckoo grote moeite om zich voor ons te verbergen, iets wat hem niet lukte. Een lastige soort, en hij was dan ook van harte welkom op de lijst.
We zagen een aantal soorten die we al eerder hadden waargenomen, maar die toch erg onderhoudend waren, zoals Bearded Barbet, Blackcap Babbler en Violet Turaco, van die soorten die je niet vaak genoeg kan zien.
Een Westelijke Bergfluiter was wel nieuw voor de lijst. En de volgende lastige soort diende zich alweer aan, want de fraaie maar vrij zeldzame Sulphur-breasted Bush-shrike liet zich met enige moeite aan de meeste deelnemers leuk zien.
Small Orange Acraea, Farasuto, 03-12-2012
Een boom met daarin zowel een Orpheusspotvogel als een Westelijke Vale Spotvogel, waar kom je die nou tegen? In Farasuto dus. Vooral die Westelijke Vale liet zich geweldig mooi bekijken.
Een groepje Pin-tailed Whydahs bevatte helaas geen uitgekleurd mannetje met verlengde staartpennen, maar was toch leuk.
We arriveerden bij de tribune, alwaar we lekker in de schaduw gingen zitten om van een lunch, een koel drankje en de vogels te genieten. Er verschenen direct al leuke soorten op de drinkbakken, zoals Blue-spotted Wood-dove, alweer een African Pygmy-kingfisher en een Little Greenbul, welke laatste soort we nog niet zo heel goed hadden gezien.
Het hoogtepunt van de zitsessie duurde mij veel te kort. Want de Spotted Honeyguide, een zeldzame soort in Gambia en een lifer voor mij, vertoonde zich welgeteld één seconde in mijn kijkerbeeld, om daarna weer spoorloos te verdwijnen. Er waren dan ook slechts enkele deelnemers gelukkig genoeg om het beest te zien.
Na een tijdje liepen we een stukje het fraaie bos in, waar men de paden zelfs voor ons had aangeharkt. We kwamen uit bij een watertje, waar we in de verte onze eerste West African Crocodile, een exemplaar van aanzienlijk formaat, op de oever zagen liggen. Deze soort is recent afgesplitst van de Nijlkrokodil. In het bos liepen we nog Grey-headed Bristlebill, Yellow-throated Leaflove en Snowy-crowned Robin-chat tegen het lijf.
We waren vandaag redelijk vroeg terug bij het hotel, want morgen zou een lange dag worden: we zouden om zes uur al gaan rijden. We keken nog wat over zee met een drankje binnen handbereik en zagen onder meer Middelste Jagers en Jan-van-Genten langsvliegen.

Dinsdag 4 december 2012
Common Scarlet, Bulock, 04-12-2012
Vandaag lieten we de kust en het ons intussen zo vertrouwde Palm Beach Hotel voor een aantal dagen achter ons om naar het binnenland te vertrekken. Ons eerste doel was Tendaba, maar voordat we koers zetten daarnaartoe, bezochten we eerst nog een gebied bij het plaatsje Bulock (of Bulok). Onze belangrijkste doelsoort hier, de African Green Pigeon, was snel gevonden en liet zich mooi zien in de top van een boom. Daar waren we blij mee, want volgens Modou was het een nu-of-nooit-soort.
We liepen verder en vonden weer zo'n mooie Vieillot's Barbet en onze eerste Greater Blue-eared Glossy Starling van de trip. Ook hier breidde de vakantielijst zich weer razendsnel uit, want een Long-crested Eagle kwam langsgevlogen en een clubje Black Scimitarbills liet zich door het Pearl-spotted Owlet-fluitje van Modou flink uit de tent lokken.
Onze volgende doelsoort zorgde voor nogal wat discussie, want wat volgens Modou een jonge Klaas's Cuckoo was, was volgens de groep en aan de hand van de foto's uiteindelijk toch weer een Didric Cuckoo. We hadden geen tijd om er lang bij stil te staan, want twee Stone Partridges scharrelden over het pad, net lang genoeg dat iedereen ze even kon bekijken. Het werd nog gekker, want even later zat er een paar Black-faced Firefinches op hetzelfde pad, en dat is een zeldzame soort in Gambia en was voor mij een lifer! Helaas heeft niet iedereen deze onopvallend rondscharrelende ukkies gezien, maar ik was er erg blij mee.
Intussen liep het ook op vlinder- en libellengebied als een tierelier en werd onder meer de eerste van vele Guineafowl (niet de vogel, maar de vlinder) waargenomen en gefotografeerd. En het ging maar door vanmorgen, want er werd een Western Banded Snake-Eagle gezien, en die was niet bepaald algemeen. Als laatste soortjes vonden we hier de Grey-backed Camaroptera en een leuk clubje Yellow White-eyes. En vlak voordat we verderop gingen, kwam onze eerste Martial Eagle over ons heen gevlogen, een monster van een roofvogel.
Intussen had een nieuw ritueel zijn intrede gedaan: het aanduwen van de bus. De startmotor was namelijk kaduuk gegaan en er was flink wat mankracht voor nodig om de bus aan de praat te krijgen, tot groot vermaak van de dames in ons gezelschap. Gelukkig werd ons vaak spontaan hulp aangeboden door passerende mensen.
We stopten bij Kalagi om daar te lunchen in een tentje aan de rivier. Hier viel flink wat te beleven op roofvogelgebied. De eerste verre, onvolwassen Bateleur werd waargenomen en om de haverklap zweefden er roofvogels aan de hemel, waaronder opnieuw een Martial Eagle, maar ook een Brown Snake-Eagle, en tussen de vele Hooded Vultures bevonden zich nu ineens ook flink wat African White-backed Vultures. Ook Pink-backed Pelicans kwamen om de haverklap over en de zoveelste Visarend van de reis liet zich zien.
Na de lunch reden we het laatste, lange stuk naar Tendaba, waar we een nacht zouden verblijven. Onderweg stopten we voor Bijeneters (de gewone, Europese) en een lifer voor mij: Wahlberg's Eagle! Die zouden we later nog een paar keer zien.
Het was al vrij laat toen we in Tendaba arriveerden. Nadat we waren gehuisvest maakten we in het laatste licht van de dag nog een uitstapje in de directe omgeving.
We vonden Lachsterns en Bruce's Green Pigeons, maar ook een Tureluur en héél in de verte liepen als wandelende stipjes een aantal Helmeted Guineafowl rond, een vogel die erg schuw en schaars is geworden omdat hij veel wordt bejaagd.
Er kwam een Grasshopper Buzzard langsgevlogen, een mooi slank roofvogeltje dat we vanaf nu vaker zouden zien, alsmede een Bruine Kiekendief. Een groepje Yellow-billed Storks viel achterin het gebied in, een African Hobby vloog over en – heel leuk – een groepje Warthogs scharrelde langs de bosrand en kwam langzaam dichterbij ons, totdat ze ons door hadden en spoorloos verdwenen.
Senegal Chameleon, Tendaba, 04-12-2012
Het was tijd voor de laatste doelsoort van deze dag, want het was intussen helemaal donker. We reden nog een eindje en stopten op een stuk weg waar de Standard-winged Nightjar vaak wordt gezien. En gelukkig, deze lifer voor mij werkte goed mee, al was het dan een vrouwtje zonder verlengde armpennen. Gelukkig zouden we later, tijdens een van de boottochtjes, nog een keer zo'n spectaculair mannetje zien.
Nadat de nightjar een aantal malen in de koplampen van de bus was verschenen, reden we naar Tendaba Camp voor het diner. Daar konden we voor het eerst vaststellen dat Fatou in prachtkleed aan de dinertafel verscheen. Ze zou ons vanaf nu iedere avond verbazen met steeds weer andere bijzondere outfits.
Zo vielen we vandaag van de ene verrassing in de andere. En toen we 's avonds net op bed lagen, hoorden we ineens Werner roepen dat hij een kameleon had gevonden. Dus stond in no time het halve Gambiateam weer buiten, al dan niet volledig gekleed, om een prachtige, forse Senegal Chameleon te bekijken en op de foto te zetten.

Woensdag 5 december 2012
Vandaag waren we alweer vroeg op pad en dat was wel nodig ook, want het was nog een heel eind rijden naar Janjanbureh ofwel Georgetown en we moesten ook nog met een drukke veerboot de rivier over, wat veel tijd in beslag nam. Want we reden de heenweg naar Georgetown via de North Bank.
Cut-throat, North Bank nabij Georgetown, 05-12-2012
Het wachten bij de veerboot duurde lang en erg veel vogels waren er niet te zien, hoewel een paar overvliegende Knob-billed Ducks een nieuwe soort voor de vakantielijst betekenden.
Eenmaal gearriveerd op de North Bank reden we eerst nog een stukje en gingen toen aan de slag in een droog gebied langs de weg, die prachtig geasfalteerd was hoewel er voornamelijk ezelkarretjes over reden.
In dit gebied was ineens de Namaqua Dove erg algemeen. Deze leuke miniduifjes lieten zich veelvuldig bewonderen. We vonden ook een Tuinfluiter, en misschien had die van het voorjaar wel in ons eigen landje gebroed. Er lieten zich wat soorten van drogere streken zien die we al eerder waren tegengekomen, zoals White-fronted Black Chat, Yellow Penduline Tit en Senegal Eremomela.
Een goeie soort was de Rufous Scrub-robin, de enige van de hele reis, die zich mooi liet zien in een struik. Soorten als Black Scimitarbill, Brubru en Northern Black Flycatcher boden degenen die ze eerder hadden gemist een herkansing. Een groepje Huiszwaluwen vloog rond en de eerste Little Green Bee-eater werd gevonden.
Namaqua Dove, North bank nabij Georgetown, 05-12-2012
We maakten een volgende stop bij een ondiepe plas. In een boom langs de weg zat al een leuke verzameling vogels, waaronder diverse Namaqua Doves, een mannetje Exclamatory Paradise-whydah (die hier erg algemeen waren) en een gezellig stelletje Cut-throats.
Bij het plasje kwamen onder meer Chestnut-backed Sparrow-larks drinken en ook een Cinnamon-breasted Rock-bunting, hoewel het even duurde voordat iedereen deze onopvallende vogel had gezien.
Het was intussen lunchtijd, en die werd gedurende ons verblijf in het binnenland in het veld klaargemaakt door Fatou, hetgeen een nieuwe dimensie aan het begrip 'lunch' gaf. Was de lunch eerst iets dat nu eenmaal moest gebeuren, naar Fatou's heerlijke sandwiches met vis dan wel beef, gemengd met fijngesnipperde uitjes en soms met tomaat en komkommer en geserveerd met een heerlijk kopje thee, werd reikhalzend uitgekeken. Groot voordeel was ook dat je al etende gewoon kon doorvogelen.
Onze eerste lunch nieuwe stijl gebruikten we bij een volgend plasje, waar de eerste soort die we zagen voor velen de soort van de trip was: Egyptian Plover! Twee Krokodilwachters stapten rond langs de oever van de plas en lieten zich langdurig zien en heel aardig fotograferen.
Natuurlijk was er nog veel meer te beleven. Er werd een Poelruiter ontdekt in het plasje, evenals een paar Kemphaantjes. Bush Petronia's lieten zich zien aan de rand van het water en regelmatig vlogen er Vorkstaartplevieren over ons heen.
Egyptian Plover, North bank nabij Georgetown, 05-12-2012
Toen we de bus weer hadden aangeduwd en weer reden, zat er ineens een groep van zo'n dertig Patas Monkeys langs de weg.
Onze volgende stop was bij een broedkolonie van de ontstellend fraaie Red-throated Bee-eater. Er werd uiteraard uitgebreid genoten van deze prachtige soort, die wel in ieder struikje leek te zitten. Hier zagen we ook een paar Northern Anteater-chats, terwijl een donkere fase Gabar Goshawk zich kort liet zien in een boom.
En ja, daar was ineens ook de allermooiste bijenetersoort van Gambia, althans naar mijn smaak: een Northern Carmine Bee-eater cirkelde boven ons! Het was nog niet echt een topwaarneming, maar dat zou later helemaal goed komen.
Nadat we een rondje door het gebied hadden gelopen, waarbij we nog konden genieten van de fraaie Mosque Swallow, was het hoog tijd om ons te melden in Baobolong Camp. Hiervoor moesten we nog een klein stukje met een veerboot, aangezien het kamp op een eiland ligt en alleen aan de zuidzijde via een brug is verbonden met de vaste wal. We waren precies op tijd bij de boot, en toen we eenmaal geïnstalleerd waren in het kamp was het echt hoog tijd voor een koel biertje.
Common African Toad, Georgetown, 05-12-2012
Toch moesten we nog eenmaal overeind komen, en wel voor de Common African Toad, een padje dat we hier regelmatig tegenkwamen. Dit exemplaar stapte onbevreesd door het restaurant en liet zich gewillig fotograferen. Ze bevonden zich ook regelmatig in de kamers van onze groepsleden, met name de badkamers waren in trek.
Over de badkamer gesproken: hoewel we ernstig toe waren aan een verfrissende douche, bleek dat in de praktijk een lastige zaak te zijn. De douche was namelijk recht boven de toiletpot gemonteerd, weliswaar een origineel stukje design, maar niet echt superhandig in gebruik.

Donderdag 6 december 2012
Na twee dagen van vroeg opstaan deden we vandaag maar eens rustig aan. Nou ja, het ontbijt was weliswaar wat later dan de afgelopen dagen, maar de meeste deelnemers waren toch wel met het eerste licht buiten te vinden.
Red-throated Bee-eater, Georgetown, 06-12-2012
Vandaag gingen we terug naar de plek van de Red-throated Bee-eater kolonie. Daarvoor moesten we weer met het pontje naar de noordoever. Omdat we even moesten wachten op het veerbootje, hadden we de kans om een stukje historie mee te pikken en brachten een bezoek aan de verblijven van waaruit de slaven destijds werden afgevoerd naar onder meer de Verenigde Staten. Het bezoekje bezorgde me plaatsvervangende schaamte. Wat een vreselijk oord moet dat geweest zijn. Onvoorstelbaar.
In deze ruimte bevond zich een kolonie Gambian Epauletted Fruit-bats, die zich aardig lieten fotograferen.
Eenmaal weer buiten vloog de eerste Marabou Stork over ons heen en die bracht onze gedachten weer bij de vogels. Op de noordoever aanbeland liepen we een stukje en vonden leuke soorten als Bruce's Green Pigeon, Double-spurred Francolin en Orpheusspotvogel. Vervolgens kwam er weer eens een lifer voor mij voorbij: een Square-tailed Drongo liet zich zien, en dat is een zeer schaarse soort in Gambia met een beperkt verspreidingsgebied. Ook zag ik hier mijn eerste Gekraagde Roodstaart voor de reis, die door anderen al eerder was waargenomen.
Pearl-spotted Owlet, Georgetown, 06-12-2012
Op dit punt aangekomen staat in mijn notitieboekje de African Darter genoteerd, maar ik kan absoluut niet meer terughalen waar dat dan precies was. Het moet op een plaats met water zijn geweest.
Al rijdend werden er Northern Carmine Bee-eaters ontdekt op paaltjes en in bomen, waarvoor we een stop maakten en die uiteindelijk goed te fotograferen waren. Als bonus kregen de fotografen een fotogenieke Abyssinian Roller erbij cadeau en de lijsters een paar White-rumped Seedeaters, die voor mij de tweede lifer van deze mooie dag betekenden.
Terug bij de Red-throated Bee-eater kolonie was het weer genieten van deze fraaie vogels, maar ook van Mosque Swallows, White-backed Vultures, Exclamatory Paradise-whydahs, de eerste Rüppel's Griffon Vulture voor de trip en de fraaie Rufous-chested Swallow, die zich fraai liet zien en die alweer mijn derde lifer van de dag was.
Na de lunch volgde het hoogtepunt van deze reis wat mij betreft, en ik vermoed dat dat ook voor een aantal andere deelnemers geldt. We maakten een boottocht in een overdekte boot over de rivier vanuit het Baobolong Camp. We konden lekker in de schaduw zitten als we dat wilden, maar ook gewoon op het bovendek. Daarbij werden koele drankjes geserveerd. Het voornaamste doel van dit uitstapje was de geheimzinnige African Finfoot.
Northern Carmine Bee-eater, Georgetown, 06-12-2012
We waren nauwelijks uitgevaren of er werd al een mooie African Fish-Eagle ontdekt, die bovenin een boomtop zat te poseren. De komende dagen zouden we er nog meer zien. Talloze nesten van Black-headed Weavers, sommige met vogels erbij, bevonden zich langs de oever van de rivier.
We waren geloof ik nog niet eens aan ons tweede drankje toe toen vanaf de voorplecht werd geroepen dat er een African Finfoot werd gezien. Wie nog binnen zat, stormde naar voren en na enige spannende ogenblikken kwam het beest ineens in beeld, helemaal open en bloot, terwijl hij een open stukje water overstak. Even later opnieuw, onder de dichte oeverbegroeiing. En weer even later een stukje vliegend. Zodoende kreeg iedereen de gelegenheid om deze soort van de reis (wat mij betreft) te zien en zelfs te fotograferen. Later die middag, toen we op de terugweg waren, zagen we de Finfoot nog een keer, op vrijwel exact dezelfde plaats.
Speckled Pigeon, Georgetown, 06-12-2012
Zo, die was binnen, dus er kon voorzichtig gerelaxed worden. Of nee, toch niet, want er was natuurlijk nog veel meer te halen. De Swamp Flycatcher bijvoorbeeld, een onopvallend bruin vliegenvangertje dat zich wel mooi liet zien. En de Spur-winged Goose, die we nog niet vaak hadden waargenomen.
We kwamen terecht in een stukje met veel Kwakken, en Remko ontdekte daar heel knap een White-backed Nightheron tussen, iets wat volgens Modou een zeer zeldzame, wellicht zelfs unieke gebeurtenis was in deze streek.
We vermaakten ons verder met een groep Guinea Baboons, die ons hoog vanuit de palmen bekeken. Intussen had Modou de Grey-headed Bush-shrike weer eens gehoord, een soort die tot dan toe niet erg had meegewerkt. Maar nu, na enig lokwerk met geluid, zat –ie ineens bovenin een boom te poseren en liet zich steeds dichter door ons benaderen. Verder leverde dit boottochtje nog de enige Hadada Ibis voor de reis op, en in de schemer, op de terugweg, danste er een mannetje Standard-winged Nightjar over het water.
Het was, kortom, een prachtige dag geworden. 's Avonds smaakte het bier beter dan ooit, was het lijsten vanwege de vele waargenomen soorten weer een hectische aangelegenheid en vroeg iedereen zich af waar Fatou al die prachtige jurken en schoenen in vredesnaam vandaan haalde.

Vrijdag 7 december 2012
We konden vanmorgen een beetje uitslapen, als je dat tenminste wilde, want we ontbeten vrij laat en vandaag stond de terugreis naar Tendaba alweer op het programma. Maar de meeste deelnemers waren toch wel buiten te vinden, waar tegen het gebouwtje waarin onze kamers zich bevonden een boomkikkertje van nog niet met zekerheid vastgestelde soort geplakt zat en achterop het huisje een pijlstaartsoort (de nachtvlinder, niet de eend) die luistert naar de naam Hippotion balsaminae. Het was ook leuk vogelen achter onze kamers, bij de rivier, want het miechelde er van de Yellow-billed Shrikes, er zaten Gonoleks en Northern Puffbirds, Fine-spotted Woodpecker, Swamp Flycatcher, Broad-billed Roller en Bruce's Green Pigeon, zodat we voor vertrek al een leuke lijst bij elkaar hadden gevogeld.
Swamp Flycatcher, Georgetown, 07-12-2012
We reden naar Tendaba via de zuidoever, die we konden bereiken via een brug. We kwamen vooralsnog niet ver, want vanuit de auto werd gestopt voor White-backed Vultures, een met nestmateriaal slepende Marabou Stork, en bovendien maakten we een korte wandeling die ons twee prachtige Verreaux's Eagle Owls opleverde, deze maal geheel vrij zittend in een boom! Dit plekje leverde ook nog een prachtig mannetje Pygmy Sunbird op, en dat was een nieuwe voor de reis.
Senegal Thick-knee, Jakhally, 07-12-2012
Niet ver van Tendaba ligt Jakhally, een plek met uitgestrekte rijstvelden en moerasjes, en hier maakten we een langere stop. Die leverde, zoals te verwachten viel, veel steltlopers en reigers op,  waaronder tientallen Watersnippen en een Intermediate Egret, maar ook de enige Roodkopklauwier van de hele reis. Het hoogtepunt werd gevormd door een fraaie Black-faced Quailfinch, die zich al scharrelend op een pad liet bewonderen en zich ook nog liet fotograferen.
Na de lunch, die we weer in het veld nuttigden en bestond uit heerlijke sandwiches met thee en als leuke vogelverrassing een mooi clubje White Helmet-shrikes opleverde, vertrokken we naar een plek waar wellicht kroonkraanvogels zouden zitten. Helaas waren er intussen allerlei problemen met de bus ontstaan. Niet alleen moesten we 'm nog steeds aanduwen, maar nu begonnen ook de remschijven te roken en de benzine raakte op. Omdat de kraanvogels in afgelegen gebied zaten, moesten we de poging halverwege staken. Wel leverde die nog onze enige Yellow-billed Oxpecker van de reis op, die zich bij gebrek aan groot wild maar aan een ezeltje had vastgeklampt.
Senegal Coucal, Georgetown, 07-12-2012
Er volgde een lange rit richting Tendaba. Aan het eind van de middag arriveerden we weer bij de brug van Kalagi, waar we een stuk gingen lopen. Toen we uitstapten zat er meteen een Egyptian Plover voor ons klaar, en de zoveelste Pearl-spotted Owlet liet zich door Modou's imitaties verleiden zich te laten zien. De doelsoort hier kwam er uiteindelijk ook uit: de fraaie Black-headed Lapwing, een fraaie kievitsoort.

Zaterdag 8 december 2012
Een volle dag Tendaba vandaag, en die werd ingevuld met twee boottochten over de rivier, een 's morgens en een wat later in de middag. Deze boottochten, door smalle, ondiepe en weelderig begroeide zijstroompjes boden de fotografen prachtige fotokansen en bovendien werden er nog heel wat vakantiesoorten aan de lijst toegevoegd. Het wemelde er van de African Darters, die we vaak met alleen hun kop en een stukje van hun hals boven water zagen zwemmen. Of ze lieten zich bij nadering van de boot op hun geheel eigen wijze vanaf een tak in het water plonzen.
Malachite Kingfisher, Tendaba, 08-12-2012
We zagen regelmatig Mouse Brown Sunbirds, een onopvallend lid van de sunbirdfamilie die vooral langs rivieroevers en in mangroven voorkomt. Ik zag eindelijk mijn eerste Malachite Kingfisher, een soort die anderen al vele malen eerder hadden gezien, maar die ik tot nu toe stomweg had gemist. Een groepje Red Colobus Monkeys werd weer eens gezien en de volgens Remko lelijkste bijenetersoort: de White-throated Bee-eater, waarvan ikzelf overigens vind dat hij er best mag wezen.
Het ritselde hier van de Kwakken en Pink-backed Pelicans lieten zich gewillig fotograferen. Ook soorten als Intermediate Egret en Hamerkop waren talrijk. Een nieuwe soort voor de lijst betrof de fraaie Woolly-necked Stork, die zich aanvankelijk alleen van ver liet zien, maar die zich naarmate de dag vorderde steeds beter liet bekijken.
Goliath Heron, Tendaba, 08-12-2012
Een volgende klapper diende zich alweer aan: een Goliath Heron stond langs de oever en liet zich wel bijzonder mooi zien en fotograferen! Wat een joekels zijn het toch! Verderop werd een Woudaap gehoord, maar ondanks Modou's dappere pogingen het beest uit zijn dekking te lokken, lukte dat niet.
Fraai waren ook de mannetjes Grauwe Kiekendief die hier rondvlogen. We waren het erover eens dat de Grauwe Kiek toch wel een van de allermooiste en sierlijkste roofvogels is.
Even verderop werden de eerste Sacred Ibises van de reis gezien en in de verte cirkelde een grote groep Roze Pelikanen. En zo bleven de jaarsoorten ook op de elfde dag van de vakantie maar binnenstromen. Even later vloog er een Slangenarend over onze boot en werd een Grey-headed Kingfisher ontdekt, waarmee de ijsvogels compleet waren met uitzondering van de Shining Blue Kingfisher, die we in Georgetown hadden moeten scoren, maar helaas hebben gemist.
Ons laatste wapenfeit van de ochtendboottocht was het fotograferen van een joekel van een West African Crocodile, die een tijdje langs de kant lag en toen het water in kroop. Waarna wij ook maar weer eens verderop gingen.
African Darter, Tendaba, 08-12-2012
We lunchten vandaag in Tendaba Camp en deden het een paar uur rustig aan. Om drie uur 's middags zouden we opnieuw uitvaren. In de tussentijd genoten verschillende mensen, waaronder ik, van de vele vlinders in het bloementuintje van Tendaba. We zagen er onder meer een onvervalste Distelvlinder, en het was leuk om die nu ook eens in Afrika te zien.
Tijdens de lunch ontdekte ik in de enorme groep Little Swifts die boven de steiger vlogen een paar Vale Gierzwaluwen. Later werden deze ook door enkele andere deelnemers gezien.
De middagtocht leverde niet ontzettend veel nieuwe dingen op, en met de vogels was het duidelijk rustiger dan vanmorgen. Maar toch, wat te denken van maar liefst drie White-backed Nightherons, twee juvenielen en een adult? Ook werd er een Rietzanger aan de lijst toegevoegd en het lekkerste van de dag werd bewaard voor het laatst: de geheimzinnige White-crested Tiger-Bittern liet zich even zien in de schemer, bovenin een boomtop zittend. Voor mij was hij de enige lifer van deze desondanks prachtige dag.
Intussen was de bierbarometer bij sommige groepsleden opgelopen tot zeker 200 Dalasi, waarschijnlijk meer (hoewel dat niet openlijk werd toegegeven), en eenmaal terug in Tendaba gleden de koele drankjes, van welke aard dan ook, bij iedereen soepel naar binnen.

Zondag 9 december 2012
De vakantiedagen begonnen zo onderhand aardig op te raken. Vandaag gingen we alweer terug naar Kotu, naar ons vertrouwde Palm Beach Hotel. Maar voordat we echt vertrokken vogelden we nog een paar uur in een gebiedje vlakbij Tendaba. De nieuwe soorten werden natuurlijk steeds schaarser, maar ach, we genoten van alles wat we zagen en voor de lens kregen. En natuurlijk kregen we er door goed zoeken toch nog wat vakantiesoorten uit, zoals een heuse Boompieper en een paartje Red-winged Warblers. Ook werd er eindelijk een Hop gevonden, een soort waarvan we hadden verwacht dat hij veel algemener zou zijn. Dat het de Europese Hop was, konden we duidelijk zien aan het patroon van zijn vleugeldekveren.
Bateleur, Tendaba, 09-12-2012
Ook leverde deze stop de Beaudouin's Snake-Eagle op, die toch minder eenvoudig van de gewone Slangenarend te onderscheiden was dan de illustraties in Borrow & Demey doen vermoeden.
We maakten een tweede stop speciaal voor de Spotted Thick-knee. Er bleken inderdaad twee vogels aanwezig te zijn die zich uitstekend lieten bekijken nadat Modou ze voorzichtig in onze richting had gedreven. Ze waren een formaatje groter dan de intussen vertrouwde Senegal Thick-knees.
We gebruikten de lunch weer in het veld, nabij het plaatsje Kampant, en onder het genot van zo'n heerlijk broodje van Fatou zagen we een Dwergarend overvliegen, die nog een nieuwe soort voor de vakantie was.
Aan het eind van de dag brachten we nog een uurtje door in Sotokoi Woods, waar eindelijk de Klaas's Cuckoo tevoorschijn kwam, en hoe! Klaas liet zich bijzonder mooi bekijken, tot grote vreugde van alle deelnemers. Dat kon niet gezegd worden van de Ahanta Francolin, die door slechts enkele deelnemers werd gehoord, maar door niemand werd gezien.
Terug in Palm Beach kroop de intussen aardig vervuild geraakte groep eerst eens onder de douche om het stof van zich af te spoelen. Daarna was het tijd voor JulBrew of iets anders koels & lekkers en 's avonds stond er eindelijk weer pizza op de menukaart.

Maandag 10 december 2012
Vanmorgen brachten we opnieuw een bezoek aan Sotokoi Woods, want daar waren voor ons nog wat nieuwe soorten te halen. Zo deden we bijvoorbeeld veel moeite voor de White-shouldered Black Tit, maar helaas kwam deze lifer voor mij er niet uit. Wel reageerde er direct weer een Pearl-spotted Owlet op Modou's gefluit, en een mooie Greater Honeyguide werd daardoor uit z'n tent gelokt en liet zich goed zien.
De Tawny Eagle was door sommigen al eerder gezien, maar voor mij was het mijn eerste van deze reis.
Een schitterend spektakel werd verzorgd door een paar Red-shouldered Cuckooshrikes, waarvan het mannetje in de vlucht heel mooi het rood van z'n schouderveren showde. Na een flinke wandeling werd er ook nog een juveniele Copper Sunbird goed gezien, voor mij een lifer, waarvan andere exemplaren eerder op de dag al waren gehoord.
Dark Chanting Goshawk, Sotokoi, 10-12-2012
Na de lunch gingen we naar een gebiedje waar je eigenlijk niet in mocht, maar Modou wist bijna overal een creatieve oplossing voor en had de dienstdoende agent zo ver gekregen dat we toch even mochten kijken of we soms de Yellow-throated Longclaw konden vinden. Dat lukte helaas niet, maar gelukkig vonden we er wel de Yellow-mantled Widowbird (door sommigen al eerder gezien) en de Yellow-crowned Bishop, die voor mij alweer een lifer was, en dat bijna aan het einde van de vakantie.
Omdat er nog een paar uilen op de lijst ontbraken, werd Doctor Owl geraadpleegd, een lokale vogelaar die normaal gesproken wel uilen wist te zitten. Helaas kon hij er vandaag niet een vinden.
We besloten de dag in een ander deel van Sotokoi en vonden op de valreep opnieuw twee nieuwe soorten: Black-rumped Waxbill en de fantastisch mooie en zeldzame Western Violet-backed Sunbird. Ook liet een Striped Kingfisher zich weer eens zien en (we zouden het bijna vergeten) van de vlinders zagen we onder meer de River Sailor als nieuwe soort vandaag.

Dinsdag 11 december 2012
De laatste volle dag was alweer aangebroken. Als een vakantie eenmaal over de helft is, is er geen houden meer aan en rollen de dagen onherroepelijk in sneltreinvaart richting het einde.
Vanmorgen gingen we wederom terug naar Sotokoi, de beste plaats om nog nieuwe soorten te zien. En dat bleek een goede zet. We waren nog maar net gearriveerd toen een prachtige African Goshawk kwam aanvliegen en landde in een boom, waar hij zich korte tijd mooi liet zien. De Ahanta Francolin liet zich opnieuw horen zonder zich te laten zien.
African Jacana, Kartong, 11-12-2012
We hadden het vanmorgen vooral voorzien op de Brown-necked Parrot, de grootste papegaaiachtige van Gambia, en Doctor Owl was ingeschakeld om te helpen zoeken. Ditmaal hadden we eindelijk geluk met deze soort. De parrots werden eerst gehoord, toen kwamen ze steeds dichterbij, er vloog er een over ons heen en uiteindelijk konden we 'm in de telescoop in de top van een boom zien zitten.
Zo, die zat in de tas en nu volgde er een lange rit naar het uiterste zuidwestpuntje van Gambia, waar zich het plaatsje Kartong bevindt en daar heeft Colin Cross een landgoed met plasjes en moerasjes en zeereep-achtig duingebied waar veel vogels huizen en geringd worden. Vanuit een overdekte veranda zagen we er direct al drie Cotton Pygmy-geese, een soort waar we in het binnenland vergeefs naar hadden gezocht. Ook leuk was een Purple Swamphen die rondscharrelde op een begroeid eilandje.
Na een tijdje speuren in het moerasje vanaf de overdekte veranda onder het genot van een koel drankje maakten we een wandeling over het terrein voor een van onze doelsoorten hier: Four-banded Sandgrouse. Het duurde niet lang voordat we er een paar flushten, die na een tijdje mooi doodstil voor ons op de grond gingen zitten, weliswaar van enige afstand, maar door de telescoop prima te zien.
Er werd nog een vrouwtje Pijlstaart ontdekt (de eend, niet de nachtvlinder), wat een vrij bijzondere waarneming was volgens Colin en drie Lanners en evenveel Heilige Ibissen vlogen over.
Na de wandeling genoten we van een heerlijke lunch, klaargemaakt door Colins vrouw, waarna we de lange terugreis naar Palm Beach aanvaardden.
's Avonds gebruikten we ons laatste Gambiaanse diner met Modou, Fatou en de chauffeur, en dat werd een gezellige avond. Het was ook alvast een beetje afscheid, want de volgende ochtend zouden ze ons nog naar het vliegveld brengen en dan was de vakantie toch echt voorbij.

Woensdag 12 december 2012
Vanmorgen maakten we met een man of vier nog een rondje Kotu in een ultieme poging de Greater Painted-snipe te vinden die ons de hele vakantie was ontglipt. Maar ook vanmorgen zat –ie er niet in. Het bleef bij een aantal intussen gewoon geworden soortjes.
Om kwart over elf stond de Gambiaanse crew klaar om ons naar het vliegveld te brengen, waar we keurig op tijd werden afgeleverd, zij het na drie bijna-ongelukken, en iets later dan de geplande 14:00 steeg ons vliegtuig van ArkeFly op van de luchthaven van Banjul.
Toen we om 22:00 uur op Schiphol landden was het er koud, vreselijk koud. Maar we hadden een geweldige Birding Break gehad en het uitzoeken van de vele foto's, het bijwerken van de lijsten, het uitzoeken van vlinder- en libellennamen en het schrijven van het verslag stonden bij voorbaat garant voor een hoop napret.
Hooded Vulture, Kotu, 12-12-2012